ΣΤ) ΟΙ 36 ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΠΕΛΕΝΕ ΠΟΥ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΑΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
Το Μάη του 1947 από το στρατόπεδο του Δ.Σ.Ε. στη Βουλγαρική πόλη Μπερκοβίτσα ο υπεύθυνος για την "επαγρύπνηση", με άνωθεν διαταγή, είχε φτιάξει κατάλογο με τα ονό*ματα 100 περίπου "λυγισμένων". Οι "συγκεκριμένες" κατηγορίες για τους λυγισμένους ήταν: "Μιλάει στην παρέα του ότι χάσαμε και αυτόν τον αγώνα και με τους Αμερικανούς δεν μπορούμε να τα βγάλουμε περά" ή "σε μια Συνέλευση είπε ανοιχτά ότι ‘πέταξε κι αυτό το πουλί’ και εννοούσε τον αγώνα του Δ.Σ.Ε." και αλλά τέτοια.
Από τον κατάλογο των 100 ο Ν. Ζαχαριάδης, ο ίδιος προσωπικά, ξεχώρισε 36, τους παρέδωσε στις Βουλγαρικές Μυστικές Υπηρεσίες για να σταλούν στο περιβόητο νησί κάτεργο του Δούναβη με το όνομα ΜΠΕΛΕΝΕ. "Όποιος έμπαινε εκεί δεν ξανάβγαινε ζωντανός… "ούτε έμαθα ούτε άκουσα αν απόμεινε κανένας ζωντανός από εκείνους τους 36" καταλήγει στη γραπτή του μαρτυρία ο Κώστας Σιαπέρας ανώτερο στέλεχος, που εκτελούσε ειδική υπηρεσία του Δ.Σ.Ε. στις Ανατολικές Χώρες, και είχε άμεση προσωπική αντίληψη της ανατριχιαστικής αυτής ιστορίας.
ΠΟΙΑΝΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΑΧΘΗΚΑΝ;
Η ιστορία των 36 αγωνιστών που με προσωπική απόφαση του Ν. Ζαχαριάδη οδηγήθηκαν στο εξοντωτήριο του ΜΠΕΛΕΝΕ θα μπορούσε να είναι η απάντηση στο ερώτημα αυτό, αν σκοπός της έρευνας δεν ήταν να βρεθεί και να ειπωθεί ολόκληρη η αλήθεια.
Ο Ν. Ζαχαριάδης, σαν Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, αναμφισβήτητα φέρνει την πρώτη ευθύνη, χωρίς και να είναι ο μοναδικός υπεύθυνος, αφού εξοντώσεις αγωνιστών της Αριστεράς διαπράχθηκαν και σε περιόδους που ο Ν. Ζαχα*ριάδης ήταν μακριά και από την ηγεσία και από την Ελλάδα.
Στην περίοδο της Γερμανοϊταλικής Κατοχής, όταν εξοντώθηκαν μια πλειάδα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ, επικεφαλής της ηγεσίας του ήταν οι Γιάννης Ιωαννίδης και Γιώργης Σιάντος. Στην περίοδο του Δεκέμβρη του 1944, όταν εξοντώθηκε ο Γιώργος Κωνσταντινίδης και εξαπολύθηκε το άγριο κυνηγητό εναντίον των αρχειομαρξιστών-τροτσκιστών (στην Αθήνα κυρίως), Γραμματέας της κομματικής οργάνωσης Αθήνας ήταν ο Βασίλης Μπαρτζιώτας και καθοδηγητής του από το πολιτικό Γραφείο ήταν ο Γιάννης Ιωαννίδης.
Στο Μπούλκες, όπου έγινε το μεγάλο μακελειό, επικεφαλής της κομματικής οργάνωσης ήταν ο Μιχάλης Πεχτασίδης και καθοδηγητές του από το Π.Γ. και την Κ.Ε. ήταν οι Γιάννης Ιωαννίδης και Πέτρος Ρούσσος.
Στα Βουλγαρικά κρατητήρια (στη Σόφια) τις "ανακρίσεις" και τα μέχρι θανάτου βασανιστήρια εναντίον στελεχών της εβδόμης μεραρχίας του Δ.Σ.Ε. για την απόσπαση "ομολογιών" και στην πραγματικότητα "για την κατασκευή κατασκόπων" (όπως ομολογεί στο βιβλίο του ο Δ. Βλαντάς) τα καθοδηγούσε και έπαιρνε προσωπικά, ενεργό μέρος σ' αυτά ο ίδιος ο Δ. Βλαντάς, ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Ζαχαριάδη, μέλος του Π.Γ.
Την κυρία ευθύνη για την εξόντωση ανωτάτων στελεχών του Δ.Σ.Ε. (του Γιαννούλη κ.ά.) με βάση πολλές μαρτυρίες τη φέρνει ο ΓΟΥΣΣΙΑΣ (Γ. ΒΟΝΤΙΤΣΙΟΣ) ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Ν. Ζαχαριάδη.
Αυτό που προκύπτει σαν αναμφισβήτητο γενικό συμπέρασμα από όλη την ερευνά είναι ότι για την εξόντωση των αγωνιστών της αριστεράς η ευθύνη βαραίνει, πέρα από τον Ν. Ζαχαριάδη και εκείνα από τα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ που ήταν βαθιά διαποτισμένα με τη βεβαιότητα για το "αλάθητο" του ΣΤΑΛΙΝ και των κατά τόπους μικρών ΣΤΑΛΙΝ και με την αντίληψη για την "ιστορική αναγκαιότητα" του ΣΤΑΛΙΝΙΚΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ. Η αποδοχή αυτής της αντίληψης από τη σταλινική ηγεσία, τη βόλευε και στην άρνηση των δικών της ευθυνών για τις αποτυχίες, τις ήττες και τα λάθη και στην επίρριψη τους στους ώμους των προγεγραμμένων.
Η Επιτροπή Πρωτοβουλίας δεν έχει το αίσθημα πως η έρευνα και το πόρισμα της κλείνουν το θέμα με το οποίο ειλικρινά και με άκαμπτη σταθερότητα καταπιάστηκε. Θεωρεί ότι απλώς συμβάλλει στο άνοιγμα του κεφαλαίου αυτού. Και πιστεύει ότι είναι χρέος των κομμάτων της Αριστεράς να πάρουν θετική στάση απέναντι στο πρόβλημα. Να μελετήσουν και να δώσουν στη δημοσιότητα όλα τα στοιχεία που περιέχονται στα αρχεία τους. Και να συμβάλλουν ανάλογα με τις πληροφορίες τους και τις δυνατότητες τους στην ολοκλήρωση της έρευνας, στην πλήρη αποκατάσταση της αλήθειας και στην απονομή δικαιοσύνης σε όλους τους αγωνιστές της αριστεράς που συκοφαντήθηκαν και εξοντώθηκαν άδικα.
Με τη δημοσίευση του πορίσματος αυτού, η Επιτροπή Πρωτοβουλίας θεωρεί πως εκπλήρωσε στη φάση αυτή, το καθήκον που η ίδια, αυτοβούλως, είχε αναλάβει. Για το ενδεχόμενο να υπάρχουν περιπτώσεις αγωνιστών που θέλουν να καταθέσουν τη μαρτυρία τους και για οποιοδήποτε λόγο δεν έγινε δυνατό να το κάνουν ως τώρα, είναι πάντοτε στη διάθεσή τους ο ιστορικός Τάσος Βουρνάς, Σόλωνος 71, βιβλιοπωλείο αφων Τολίδη.
Αθήνα, 17/5/88
Τα μελή της επιτροπής:
Κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ
Τ. ΒΟΥΡΝΑΣ
Γ. ΔΑΜΑΣΚΟΠΟΥΛΟΣ
Μ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Γ. ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Γ. ΛΑΜΠΑΤΟΣ
Β. ΝΕΦΕΛΟΥΔΗΣ