-
Καπετανεοι του μελους xristosz
1946
«Με απόφασιν της ΕΔΑΝ Βεροίας επικηρύσσονται εις ληστάς ομοφώνως ως επικίνδυνοι στη δημόσια ασφάλεια οι φυγόδικοι:
Καλιαρίδης Μιλτιάδης ή καπετάν Νικήτας, του Ιωάννου και της Σοφίας, ετών 25 εκ Τριποτάμου Βεροίας.
Καρολίδης Συμεών ή καπετάν Ταρζάν, του Αγαπίου και της Σουλτάνας, ετών 23 κάτοικος Τριποπτάμου Βεροίας.
Ιακωβίδης Μιχαήλ ή καπετάν Βύρων, του Ευσταθίου, ετών 32 από το Κομνήνιο Βεροίας. -
Καπετανεοι του μελους xristosz
http://www.xriso-eyrytanias.gr/?page_id=2127
ΚΑΠΕΤΑΝ ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΧΡΥΣΙΩΤΗΣ -
Καπετανεοι του μελους xristosz
Κίσσαβος
Γ. Βόγιας (Καρτσιώτης) αρχηγός, Ρ. Βαρδάτσικος (Μπερεζάνης) υπαρχηγός και μέλη της ομάδας οι: Κώστ. Αναστασίου, Ν. Αρβανιτάκης, Κώστ. Δελέρας (Γαβριάς), Βασ. Περλέρος (Καρατζάς), Νίκ. Περλέλος (Ψηλός) και Χ. Χαδούλης, όλοι από την Καρίτσα.η ομάδα της Ανατολής, που κάνει την εμφάνισή της στις 15 Αυγούστου 1942. Αποτελείται από τους: Γ. Μπλάνα (Κίσσαβος) αρχηγό, έφεδρο αξιωματικό της Αλβανίας, Κ. Κέρκυρα (Μαυρομιχάλης) υπαρχηγό και Σ. Γιακουβή (Σκρέτας) τρίτο στην ιεραρχία. Μέλη της ομάδας είναι οι: Νίκ. Κανάκης (Σκοτίδας), Κώστ. Κατσίνος (Κατσαντώνης), Γεώργ. Μαρούδας (Τάχας), Απ. Νασίκας, Κώστ. Νασίκας και ο Πλάτανος, του οποίου το ονοματεπώνυμό του ξεχάστηκε. Την ομάδα αργότερα διεύρυναν οι: Νίκ. Κουκουλιός (Παλιούρας) γιατρός, Στέργ. Πράτος, Αγαμ. Παπαδημητρίου, Στέργ. Περδίκας και δύο τρεις άλλοι. Η ομάδα αυτή στηρίζεται από τα χωριά Ανατολή, Αθανάτη, Μεγαλόβρυσο, Σπηλιά και Συκούριο,
-
Καπετανεοι του μελους xristosz
Εβδομήντα χρόνια από τη μάχη της Σπηλιάς (26-3-2014)Δευτέρα, 23 Ιουνίου 2014, 23:18
Του Δημήτρη Καλογιάννη, δασκάλου
Συμπληρώθηκαν φέτος 70 χρόνια από τότε που έγινε η αποκαλούμενη μάχη της Σπηλιάς, τότε που δυνάμεις ανταρτών του ΕΛΑΣ δέχθηκαν την προδοτική επίθεση των γερμανικών δυνάμεων κατοχής και των ντόπιων συνεργατών τους. Μια μάχη που έγινε στις 26 Μαρτίου του 1944.
Είχε προηγηθεί ένα μήνα περίπου πριν, η σπουδαιότερη ίσως αντιστασιακή επιχείρηση της περιοχή μας. Στις 23 Φεβρουαρίου 1944 το Μηχανικό του Ολύμπου, αντάρτικο σώμα που είχε ειδικευτεί σε σαμποτάζ, με τη βοήθεια των Άγγλων και με πρωτεργάτη τον επιφανέστερο μπουρλοτιέρη της περιοχής μας, τον καπετάνιο του Αντώνη Αγγελούλη, γνωστό και ως Βρατσάνο, ανατίναξε μέσα στα Τέμπη, την υπ’ αριθμ. 53 αμαξοστοιχία που μετέφερε Γερμανούς στο Ανατολικό μέτωπο. Η ανατίναξη αυτή προκάλεσε στις γερμανικές δυνάμεις μεγάλες απώλειες. Τετρακόσιοι πενήντα Γερμανοί νεκροί και 250 τραυματίες. Οι περισσότεροι εξ αυτών ήταν αξιωματικοί.
Στην ανατίναξη αυτή, οι Γερμανοί αντέδρασαν με μαζικά αντίποινα. Εκτέλεσαν στο στρατόπεδο «Παύλου Μελά» στη Θεσσαλονίκη 60 Λαρισαίους κρατούμενους και άλλους 40 στη Λάρισα, στο λόφο πίσω από το αντιαεροπορικό.
Οι Γερμανοί, όμως, δεν αρκέστηκαν σ’ αυτά τα αντίποινα. Επιζητούσαν με κάθε τρόπο εκδίκηση και εξόντωση του Μηχανικού Ολύμπου.
Λίγο αργότερα τους δόθηκε η ευκαιρία για εκδίκηση όταν πληροφορήθηκαν ότι αντάρτες του ΕΛΑΣ και του Μηχανικού Ολύμπου βρισκόταν εκείνες τις ημέρες στη Σπηλιά και ανηφόρισαν προς τα κει.
Οι αντάρτες ενημερώθηκαν για την κίνηση των Γερμανών από τον εφεδρικό ΕΛΑΣ του Πουρναρίου και έστησαν ενέδρα για να χτυπήσουν τους Γερμανούς. Τους περίμεναν όλη τη νύχτα μέσα στη χιονοθύελλα αλλά αυτοί δεν φάνηκαν. Λόγω της κακοκαιρίας αλλά και από μια πληροφορία που έφτασε στις αντάρτικες δυνάμεις ότι οι Γερμανοί ματαίωσαν την αποστολή τους λόγω των καιρικών συνθηκών, οι αντάρτες θεώρησαν την ενέδρα άσκοπη και αποσύρθηκαν και πάλι προς τη Σπηλιά.
Οι αντάρτες είχαν καταλύσει στο σχολείο του χωριού και στο εκκλησάκι του Αϊ - Γιάννη. Άλλο ένα τμήμα τους βρισκόταν στον Άι - Λια πάνω από το «Κουρί». Όλοι τους προσπαθούσαν να στεγνώσουν και να ξεκουραστούν μετά την άκαρπη ενέδρα τους.
Οι Γερμανοί βοηθούμενοι από τους συνεργάτες τους αλλά και από τις άσχημες καιρικές συνθήκες, την Τρίτη 26 Μαρτίου 1944, έφθασαν στη Σπηλιά, κατά τις 11.30 περίπου το πρωί κι έστησαν τα πολυβόλα τους χωρίς να γίνουν αντιληπτοί.
Δυστυχώς οι αντάρτες που δεν είχαν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης αιφνιδιάστηκαν από τον εχθρό.
Τα πολυβόλα των Γερμανών άρχισαν να βάλουν. Η μάχη είχε αρχίσει.
Οι αντάρτες που βρισκόταν στο σχολείο κατόρθωσαν με μικρές απώλειες να συμπτυχθούν μέσα από μια χαράδρα πριν καταλάβει ο εχθρός. Στο εκκλησάκι όμως του Άι - Γιάννη οι υπόλοιποι αντάρτες (20 του Μηχανικού και 8 του Πεζικού) βρέθηκαν κυκλωμένοι από παντού.
Ένας Γερμανός πλησίασε τότε την πόρτα του Άι - Γιάννη και τους κάλεσε να παραδοθούν. Ένας αντάρτης που είχε δεμένο το όπλο του τον πυροβόλησε και τον σκότωσε. Στην πρόταση των Γερμανών για παράδοση οι αντάρτες απάντησαν με τα όπλα τους. Ένας άλλος αντάρτης έριξε μια χειροβομβίδα, τα βλήματά της όμως γύρισαν πίσω και σκότωσαν τρεις αντάρτες.
Σε λίγη ώρα η κατάσταση για τους αντάρτες του Άι - Γιάννη ήταν απελπιστική.
Τα πυρομαχικά που τους είχαν απομείνει ήταν λιγοστά. Βοήθεια δεν φαινόταν από πουθενά. Ούτε από το τμήμα του Άι - Λιά. Ομόφωνα τότε πάρθηκε η απόφαση για ηρωική έξοδο. Όλοι τους προτίμησαν τον ένδοξο θάνατο και όχι την ατιμωτική παράδοση στον εχθρό.
Ο διοικητής της ομάδας των ανταρτών του Άι - Γιάννη, ο Νίκος ο Ντάγιας, έστησε τότε το μυδράλιο του πάνω από το σκοτωμένο Γερμανό και κάλεσε τους συντρόφους του να κάνουν την ηρωική τους έξοδο.
Πρώτος πήδηξε αρπάζοντας στα έρια του ένα μυδράλιο ο ομαδάρχης τους ο Νίκος ο Πράπας. Κατά την έξοδό του τραυματίστηκε. Πίσω του ο σύντροφός του ο Απ. ο Πρίντεζης που τραυματίστηκε και αυτός αλλά κατρακυλώντας στη χιονισμένη χαράδρα κατάφερε να γλιτώσει. Ο Νίκος ο Πράπας αν και τραυματίας, γνωρίζοντας το μέρος αφού ήταν κάτοικος Σπηλιάς, κατάφερε και έφτασε στο απέναντι σπίτι που έχει σήμερα ο Δήμος Μπαλογιάννης. Από κει ρίχνοντας ριπές προς του εχθρούς προσπαθούσε να βοηθήσει τους συντρόφους του να ξεφύγουν.
Οι υπόλοιποι αντάρτες συνέχισαν να βγαίνουν από τον Άι - Γιάννη πηδώντας πάνω από τον Ντάγια και πυροβολώντας προς τον κλοιό που είχαν δημιουργήσει οι εχθροί. Αρκετοί από αυτούς αν και τραυματισμένοι, κατάφεραν να προσπεράσουν τα πρώτα σπίτια της Σπηλιάς και κατρακυλώντας στις πλαγιές και στις χαράδρες του Κισσάβου οι μισοί περίπου σώθηκαν. Τελευταίος έφυγε ο Νίκος ο Ντάγιας που χρησιμοποιώντας και χειροβομβίδες κατάφερε να ξεφύγει.
Δυστυχώς ο Νίκος Πράπας δεν στάθηκε τυχερός όπως ο Πρίντεζης, ο Ντάγιας και οι υπόλοιποι που διασώθηκαν. Έχασε τη ζωή του μπροστά από το σπίτι του Μπαλογιάννη προσπαθώντας να υπερασπιστεί τις ζωές των συντρόφων του.
Στο μεταξύ, ο υπολοχαγός Μιχ. Βασμουλάκης, που ήταν στο σχολειό είχε στείλει ήδη τον διμοιρίτη του Μηχανικού Δ. Ελευθερούλη να συνδεθεί με τη διμοιρία του Άι - Λιά. Πηγαίνει ο Ελευθερούλης στον Άι - Λιά, δεν βρίσκει κανέναν. Η διμοιρία είχε φύγει για Καρύτσα. Κατεβαίνει προς το χωράφι του Γιάννη Σχοινά, βλέπει ανθρώπους με κάπες. Του ρίχνουν και τον σκοτώνουν.
Ο Μιχ. Βασμουλάκης απεγνωσμένα αναζητά βοήθεια και πηγαίνοντας προς τα σπίτια των Καρακασαίων βλέπει και αυτός μια άλλη ομάδα από πολίτες με κάπες. Νόμισε πως ήταν Σπηλιώτες. Τον έπιασαν αιχμάλωτο. Η τύχη του ήταν λίγο καιρό αργότερα, στις 12 Μαΐου του 1944, να απαγχονιστεί ως πολίτης - όμηρος, μαζί με άλλους 23 Έλληνες πατριώτες, στο χωριό Δοξαρά της Λάρισας.
Στο μεταξύ, το εκκλησάκι του Άι - Θανάση είχαν μεταφέρει τον Χαδούλη Ιωάννου και τον κωφάλαλο Νίκο Δοξαρά. Ο Ιωάννου γνώρισε πολλούς από τους συνεργάτες των Γερμανών που ήταν από την περιοχή και άρχισε να τους λέει: γεια σου Κώστα, Νίκο, Παντελή και γι’ αυτό τους εκτέλεσαν και τους δύο.
Και άλλοι τρεις Σπηλιώτες, όμως, δεν κατάλαβαν από πού ερχόταν οι Γερμανοί και έπεσαν πάνω τους. Ηταν ο Ρίζος Παπάς, ο Γιάννης Γιαννακόςς και ο Κων/νος Κοντός.
Και οι τρεις σκοτώθηκαν.
Αλλά κι άλλοι κάτοικοι της Σπηλιάς ακούγοντας όλους αυτούς τους πυροβολισμούς, έβγαιναν από τα σπίτια τους και προσπαθούσαν να ξεφύγουν μέσα από ρέματα.
Μέσα από ένα τέτοιο σπίτι που ήταν περίπου πενήντα μέτρα πιο πέρα από τον Άι - Γιάννη, στο σπίτι του Κων/νου Στεργ. Δημητριάδη, βρίσκονται εκείνη την ώρα δέκα άτομα. Ακούγοντας τους πυροβολισμούς φύγανε προς τη ρεματιά στη βρύση Μπουλοβάνα. Τα πυροβόλα όμως των Γερμανών συνέχισαν να βάζουν προς τη ρεματιά.
Από τους δέκα που βγήκαν από το σπίτι οι εφτά έπεσαν νεκροί. Έζησαν μόνο ο Κων/νος Δημητριάδης, ο γαμπρός του ο Κων/νος Ιωάν. Σάτρας και ο Χρήστος ο Τζιέρας που τραυματίστηκε.
Τα πυροβόλα του εχθρού χτυπούσαν αδιάκριτα και σκότωναν ακόμη και γυναίκες με μικρά παιδιά. Ανάμεσα στα γυναικόπαιδα νεκρή και η Φωτεινή Τζιέρα, κρατώντας στην αγκαλιά της το νεκρό σώμα της μικρής Βαγγελίτσας Τζιέρα, μόλις δύο ετών.
Τι ειρωνεία της τύχης. Είχε αρχίσει να διαλύεται η ομίχλη και να κάνει λιακάδα.
Οι Γερμανοί με τους συνεργάτες τους έφυγαν από τη Σπηλιά την ίδια μέρα νωρίς το απόγευμα, φοβούμενη μήπως ανασυνταχθούν οι αντάρτες και τους χτυπήσουν. Πήραν μαζί τους φεύγοντας τον Νικ. Κ. Ζέστα, τον Γιώργο Μαυρομάτη και τον υπολοχαγό Μιχ. Βασμουλάκη.
Φεύγοντας, οι Γερμανοί άφησαν πίσω τους συνολικά 32 νεκρούς πατριώτες, 18 αντάρτες και 14 άμαχους κατοίκους της Σπηλιάς.
Την άλλη μέρα ανέβηκαν στη Σπηλιά οι μάνες των παλικαριών που χάθηκαν και έσμιξαν τον πόνο τους με τους ντόπιους συγγενείς των θυμάτων. Κλάματα και μοιρολόγια αντιλαλούσαν στις ρεματιές και στις πλαγιές του Κισσάβου, γύρω από τη Σπηλιά, αλλά και μέσα στο χωριό.
Η θυσία των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στη μάχη της Σπηλιάς έλαμψε και συντάραξε όλους όσοι έμαθαν για αυτήν. -
Καπετανεοι του μελους xristosz
Με ειδοποίησε ο καπετάν Αστέρης: «Έλα να σε πάρω μαζίμ’ εγώ». Δεν αντέχω εγώ τέτοια πράγματα. Δεν μπορώ να ζήσω στα βουνά, γυρνώ πίσω σιακάτ, πάω στην Κάψτια στο σπιτ’, κοιμούμαι το βραδ εκεί, φτάνει ο Στάθης Ευσταθίου -Σταθούλης καπετάνιος, του Κώτσιου Ευσταθίου ο αδερφός, του παρδαλού ο αδερφός, καπετάνιος.
Μόλις πέρασε ο καπετάν Αστέρας και τον πήρε καβάλα στ’ άλογο και έφυγαν, πάλι λέει:- Γι’ αυτό ήρθα, λέει, καληνύχτα.
Τον είπε ψέματα η γυναίκα μου. Εγώ ακόμα ήμουν τρυπωμένος. Έβραζα εκεί στην βρύση στο Μσοχώρι όπου είναι και τώρα. Είχα καζάνια, τα σύκα ήταν εκεί στεγνά και χλωρά. Οι Ριζακαί ήταν όλοι καπεταναί, μόνος έβραζα καμιά δεκαριά οικογένειες που ήταν εκεί, ότι τις έλεγα εγώ, έκαναν, το’ σκασα και πήγα στην Αγιά,
για το πσαχτίρι
- Γι’ αυτό ήρθα, λέει, καληνύχτα.
-
Καπετανεοι του μελους xristosz
Με ειδοποίησε ο καπετάν Αστέρης: «Έλα να σε πάρω μαζίμ’ εγώ». Δεν αντέχω εγώ τέτοια πράγματα. Δεν μπορώ να ζήσω στα βουνά, γυρνώ πίσω σιακάτ, πάω στην Κάψτια στο σπιτ’, κοιμούμαι το βραδ εκεί, φτάνει ο Στάθης Ευσταθίου -Σταθούλης καπετάνιος, του Κώτσιου Ευσταθίου ο αδερφός, του παρδαλού ο αδερφός, καπετάνιος.
Μόλις πέρασε ο καπετάν Αστέρας και τον πήρε καβάλα στ’ άλογο και έφυγαν, πάλι λέει:- Γι’ αυτό ήρθα, λέει, καληνύχτα.
Τον είπε ψέματα η γυναίκα μου. Εγώ ακόμα ήμουν τρυπωμένος. Έβραζα εκεί στην βρύση στο Μσοχώρι όπου είναι και τώρα. Είχα καζάνια, τα σύκα ήταν εκεί στεγνά και χλωρά. Οι Ριζακαί ήταν όλοι καπεταναί, μόνος έβραζα καμιά δεκαριά οικογένειες που ήταν εκεί, ότι τις έλεγα εγώ, έκαναν, το’ σκασα και πήγα στην Αγιά,
για το πσαχτίρι
να σαι καλα χρηστο
ευχαριστω - Γι’ αυτό ήρθα, λέει, καληνύχτα.
-
Καπετανεοι του μελους xristosz
Το χρονικό
Αποσπάσματα από την αφήγηση του Στ. Ορφανίδη (Καραφωτιά) διοικητή του 6ου Λόχου, του 2ου Τάγματος, του 13ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (στο περιοδικό «Εθνική Αντίσταση»)
Η μάχη του Κιλκίς που έγινε στις 4 Νοέμβρη 1944 ήταν μια από τις φονικότερες και σκληρές μάχες που έδωσε ο ηρωικός ΕΛΑΣ ενάντια σε κατακτητές και εθνοπροδότες. Η μάχη στην οποία είχαμε πάνω από 126 νεκρούς και από 230 τραυματίες κράτησε από τις 5.30 το πρωί μέχρι τις 16.30 ώρα περίπου (…) Οι Γερμανοί που κινούνταν προς βορρά με σιδηροδρομικό θωρακισμένο συρμό και τμήμα καταστροφών, στο πέρασμά τους, κατέστρεψαν ό,τι είχε απομείνει, μπροστά στα μάτια ή με τη βοήθεια των ελληνόφωνων συνεργατών τους των ταγμάτων ασφάλειας που αυτοτιτλοφορούνται τώρα αγωνιστές Εθνικής Αντιστάσεως (...) Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι εθνικόφρονες, οι χιλιάδες οπλισμένοι από τους καταχτητές οπλίτες της ΠΑΟ η δήθεν Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση των Εθνικοφρόνων, που αργότερα για να ξεγελάσουν το λαό την ονόμασαν ΕΕΣ (Εθνικός Ελληνικός Στρατός) τα ελληνικά ΕΣ - ΕΣ του Κώστα Παπαδόπουλου, του Παπαδόγκονα - Κισά Μπατζάκ κλπ. μαζί με τους ληστοσυμμορίτες του Πούλου και του Δάγκουλα, και τουςΕΑΣΑΔίτες της Θεσσαλίας βοηθούσαν την υποχώρηση των αφεντικών τους.
Οι 9.000 περίπου ταγματασφαλίτες, αφού βοήθησαν τους Γερμανούς να συμπτυχθούνε στη Γιουγκοσλαβία, συγκεντρώθηκαν και οχυρώθηκαν καλά στην ηρωική πόλη του Κιλκίς με βασικό στήριγμά τους το ύψωμα 371 του Αγίου Γεωργίου, τις Στρατώνες, το νεόκτιστο Νοσοκομείο, τις αποθήκες καπνού Σιδηρόπουλου, τα σχολεία κλπ. Ηταν καλά εξοπλισμένοι και είχαν αρκετόν εφεδρικό οπλισμό, κυρίως ιταλικό, στις αποθήκες Σιδηρόπουλου (...) Σκοπός των συνεργατών ήταν να αμυνθούνε στο Κιλκίς μέχρι να έρθουν τα νέα τους αφεντικά (...) Ο εργατικός Αγγλος βουλευτής Ουίλκις το 1946 στην επιθεώρηση «Νέος πολιτικός και Εθνος» στο άρθρο του με τίτλο, ΕΛΑΣ - ΓΕΡΜΑΝΟΙ - ΑΓΓΛΟΙ, έγραφε: «Οταν έφυγα από το Κάιρο τον Ιούλη 1944 η γνώμη εκείνων που χειρίζονταν τα Ελληνικά πράματα ήταν ότι τα Τάγματα Ασφάλειας ήταν φιλοβρετανικότερα από τον ΕΛΑΣ. Και γι' αυτό έπρεπε να τα υποστηρίξουμε. Παράλληλα, πιστεύαμε ότι θα μπορούσαν να εξοντώσουν τον ΕΛΑΣ και επομένως θα ήταν οι μόνες δυνάμεις που θα βρίσκαμε μόλις φτάναμε στην Ελλάδα!»
Πριν αρχίσει η μάχη του Κιλκίς, ο ΕΛΑΣ τους κάλεσε να παραδοθούν με τη ρητή εγγύηση για τη ζωή τους. Οι οπλαρχηγοί τους όπως οι Κ. Παπαδόπουλος, Κισά Μπατζάκ Καζαμίας, Τσαμκιράνης, Δάγκουλας κ.λπ. απέρριψαν την πρόταση.
Με διαταγή της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας, συγκροτήθηκε ειδικό Απόσπασμα του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον καπετάνιο της Χης Μεραρχίας.
Στις 3 Νοέμβρη 1944 τα τμήματα είχαν πια φτάσει στις βάσεις εξόρμησής τους. Ο λαός πανηγύρισε, τραγουδώντας και χορεύοντας με τους ήρωες του ΕΛΑΣ χωρίς να φανταστεί τι θα επακολουθούσε.
Τα τμήματα της IX και Χ Μεραρχίας αποτέλεσαν Κλιμάκιο του αποσπάσματος με αρχηγό τον καπετάν Πέτρο (Χρ. Μόσχο). Ενώ των τμημάτων της ΧΙης Μεραρχίας επικεφαλής ήταν η διοίκηση της Μεραρχίας.
Μέρα επίθεσης το Σάββατο 4 Νοεμβρίου, ώρα 5.30 πρωί. Τα τμήματα όλα βρίσκονταν πια στις θέσεις εφόδου. Δόθηκε το σύνθημα και άρχισε η επίθεση. Σφοδρή και πεισματώδης μάχη που άλλαξε σε ορισμένα σημεία πολλές φάσεις.
Στον 6ο Λόχο, στον οποίο δόθηκε ο τομέας από χαράδρα Σφαγείων - μύλο Καντίδη - Φοροφυλάκιο - δρόμος προς Ποταμιά στάλθηκε το παρακάτω σημείωμα από τον διοικητή του 2ου Τάγματος Κόλια ή Αεροπόρο - έτσι τον λέγαμε επειδή είχε υπηρετήσει και στην αεροπορία. (Νίκος Νικητίδης θύμα του εμφυλίου πολέμου 1946 - 1949), στο οποίο έγραφε: σ. Καραφωτιά, ο Τομέας Σφαγείων είναι καλά οχυρωμένος, δυνατό να έχει και νάρκες ή παγιδευμένες χειροβομβίδες. Το έδαφος μέχρι τα σπίτια της πόλης είναι ακάλυπτο. Ανάμεσα στους ταγματασφαλίτες έχει κόσμο με τη βία οπλισμένο. Μπορεί οι ταγματασφαλίτες πιεζόμενοι να πέσουν πάνω σας για να φύγουν από τη χαράδρα. Είμαι βέβαιος ότι και τώρα θα πάρετε όλα τα μέτρα και θα ανταποκριθείτε. Μ.σ.χ. Κόλιας 4.11.1944 ώρα 6.15.
Οι ταγματασφαλίτες από τον Αγιο Γεώργιο θέριζαν όλο το ακάλυπτο έδαφος μπροστά μας και με δυσκολία προωθούσαμε τις θέσεις μας. Με σημείωμά μου στον διοικητή Κόλια ζήτησα να χτυπηθεί η βάση στον Αγιο Γεώργιο, που εμπόδιζε κάθε κίνηση. Σε λίγο, άρχισε σφοδρός βομβαρδισμός του υψώματος από το Λόχο Μηχανημάτων του 13ου Συν/τος, όπου διοικητής του ήταν ο μόνιμος ανθυπολοχαγός Χρήστος Ζαχαριάδης και από τους όλμους των άλλων τμημάτων και το ελαφρό πυροβολικό συνοδείας πεζικού. Οι ταγματασφαλίτες άρχισαν να το βάζουν στα πόδια προς το εσωτερικό της πόλης. Τα εχθρικά πυρά από τον Αγιο Γεώργιο σταμάτησαν και φωτοβολίδες ανάγγειλαν την κατάληψή του από το 3/30 και το τμήμα ανταρτισσών του 30 Συν/τος του ΕΛΑΣ.
Μπήκαμε στα πρώτα σπίτια και στα χαρακώματά τους, που τα εγκατέλειπαν και φεύγαν πια πανικόβλητοι στο εσωτερικό της πόλης. Η μάχη είχε κριθεί, είχε κερδηθεί. Σε όλα τα σημεία, οι συγκρούσεις ήταν σκληρές και οι ήρωες του ΕΛΑΣ πολέμησαν με ανδρεία. Στα χαρακώματα βρήκαμε μόνο τους πατριώτες που οπλίστηκαν με τη βία. Γνωριμίες - αγκαλιάσματα - κλάματα.
Αρχισαν οι οδομαχίες. Ο κόσμος κάθε ηλικίας, τρελός από χαρά, αψηφώντας όλα, τρέχει προς τις δικές μας θέσεις με λουλούδια - αγκαλιάσματα - φιλιά - δάκρυα. Γρήγορα ξεκαθαρίσαμε τις αντιστάσεις των ταγματατασφαλιτών στην Αυστρο-ελληνική Εταιρεία καπνού και την Υποδιοίκηση Χωροφυλακής και φτάσαμε στο Κέντρο της πόλης στη Λεωφόρο 21 Ιουνίου. Οι δρόμοι γεμάτοι πτώματα. Πολίτες έδειξαν το πτώμα του ταγματάρχη Καζαμία. Πολλοί ταγματασφαλίτες κάνουν λούφα, ντύνονται πολιτικά και κρύβονται. Αλλοι πιο θαρραλέοι βγαίνουν και ανακατεύονται με το ενθουσιασμένο πλήθος, μα ο κόσμος γνωρίζει όσους εγκλημάτισαν και τους δείχνει. Ετσι γνωρίσανε τον περιβόητο φρούραρχο στους Βάλτους Κιλκίς στη φάλαγγα αιχμαλώτων που είχαμε και όρμησαν να τον ξεσκίσουν, γιατί δεν άφησε κοπέλες και γυναίκες απείραχτες. Δεν τους αφήσαμε και σύμφωνα με διαταγή που υπήρχε, τους στείλαμε όλους στο Σταθμό Διοίκησης.
Η μάχη τώρα εντοπίστηκε στο χώρο του νοσοκομείου και γύρω συνοικισμούς. Πιο πέρα από τις αποθήκες Σιδηρόπουλου συναντήσαμε μια μικρή αντίσταση που την ξεκαθαρίσαμε (...) Οι ταγματασφαλίτες που ήταν κυκλωμένοι στο νοσοκομείο σήκωσαν άσπρα μαντήλια για να παραδοθούνε. Ο ταγματάρχης Αριανός γελάστηκε και με μια διμοιρία προχώρησε, όμως οι άλλοι τους βάλαν δραστικά πυρά. Σκοτώθηκαν οι περισσότεροι και τραυματίστηκε βαριά ο Αριανός. Υστερα χρησιμοποιήθηκαν γερμανικά Πάντσερ Φάουστ - τα λεγόμενα μπαζούκας και ξεκαθαρίστηκε το Νοσοκομείο.
Κάπου 800 από τους ταγματασφαλίτες φτάσαν τροχάδην μέχρι τη Θεσ/νίκη και οχυρώθηκαν στο Συνοικισμό Βαρδάρη. Χτυπήθηκαν από το 3ο τάγμα του 50ού Συντάγματος, σκοτώθηκαν 30 και πιάστηκαν κάπου 750 ανάμεσά τους 45 τραυματίες.Δεν γνωρίζω τίποτε για καραφωτιά, φίλε
Ο Φωτιάδης ή καπετάν Φλόγας, τρόφιμος του Μπούλκες, επιτελής του τάγματος Κρουσίων, κατέθεσεν ότι ο συμμοριακός αγών καθοδηγείται υπό των Σλαύων. Ο αρχισυμμορίτης Δεβετζής, κρυπτογράφος του αρχηγείου Μπέλες ωμολόγησεν ότι ο οπλισμός των συμμοριτών χορηγείται υπό των Γιουγκοσλαύων και ότι το αρχηγείον των συμμοριτών ευρίσκεται εντός της Γιουγκοσλαυΐας. Ούτος απεκάλυψεν επίσης ότι το πυροβόλον χειρίζοντο 15 συμμορίται, η δε συμμορία ανεχώρησεν εκ Μπέλες την 4ην Φεβρουαρίου και έφθασεν εις τα Κρούσια, ενωθείσα μετά των συμμοριακών τμημάτων των Κρουσίων και των Κερδυλλίων, οπόθεν δια του χωρίου Λειψυδρίου και της δημοσίας οδού Σερρών –Θεσσαλονίκης έφθασεν εις το Δερβένι, εκ του οποίου τμήμα έβαλε δια πυροβόλου κατά της Θεσσαλονίκης. Έτερα τμήματα ελεηλάτησαν τα χωρία Λητή και Λαΐνα. Ούτος παρέδωσε τον ασύρματον και το αρχείον της συμμορίας, εκ του οποίου προκύπτει ότι οι συμμορίται είχον εντολήν να διενεργήσουν τρομοκρατικήν επίθεσιν κατά της Θεσσαλονίκης και ακολούθως να στραφούν προς το ορεινόν συγκρότημα Χολομώντος της Χαλκιδικής, οπόθεν θα επετίθεντο μετά των εκεί συμμοριτών κατά του Πολυγύρου, με πρόθεσιν καταλήψεώς του.
καπετάν Άγρας , που το πραγματικό του όνομα ήταν Σουμελίδης ή Χατζής.
Νίκος Στεφανίδης ή καπετάν Κόλλιας, -
Καπετανεοι του μελους xristosz
http://sitalkisking.blogspot.gr/2014/05/1946-49.html
ανατινάξεις γεφυρών στον Εβρο
-
Καπετανεοι του μελους xristosz
http://fugazigr.com/viewtopic.php?t=576&p=28616
SOE και μυστικοί κώδικες
διαβάστετο
