-
ΔΣΕ
Ο ΕΛΑΣ ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ
Την 14-8-43 ενώ τα σώματα ευρίσκοντο εις το χωρίον Καλύβια Χαράδρας και ητοιμάζοντο να κινηθώσι προς τα χωρία Μοσχοπόταμος, Ελατοχώρι, Ρητίνα, Ριζώματα, Συκιά, Πολυδένδρι κλπ., όπου κατά θετικάς πληροφορίας πολλοί κάτοικοι μάς ανέμενον να ενταχθώσιν ως αντάρται, αφίχθησαν εκεί έφιπποι ο ανθυπολοχαγός Τσαμασιώτης Σπυρίδων και ο ιδιώτης Βασίλειος Κομπατσιάρης εκ Κολινδρού, κομίζοντες διαταγήν του Κέντρου τής Π.Α.Ο. Θεσσαλονίκης. Διά ταύτης το Κέντρον εγνωστοποίει ότι Γερμανοί εκ Κατερίνης επρόκειτο να κινηθώσιν εναντίον μας, επίσης και ο Ε.Λ.Α.Σ. συνεκέντρωνε δυνάμεις διά να μάς κτυπήση. Και εδίδετο εντολή να ληφθώσι μέτρα ασφαλείας έναντι των Γερμανών και να αποφευχθή πάση θυσία σύγκρουσις με τούς ελασίτας προς το συμφέρον του κοινού αγώνος. Κατόπιν τούτου τα σώματα μας δεν εκινήθησαν προς Μοσχοπόταμον, αλλά προς το χωρίον Ρυάκια και εν συνεχεία δι' ολονυκτίου πορείας έφθασαν τας πρωινάς ώρας της 15-8-43 εις την περιοχήν του χωρίου Συκιά.
Ενώ ευρίσκοντο εκεί προσήλθε τας μεσημβρινάς ώρας της ανωτέρω ημέρας αγγελιαφόρος του Ε.Λ.Α.Σ., όστις ενεχείρισεν εις τον αρχηγόν Σαρρήν σημείωμα, δι' ου το Αρχηγείον του Ε.Λ.Α.Σ. Πιερίων (έδρα χωρίον Ελαφίνα) ειδοποιεί ότι θα προσέβαλλε τα τμήματα μας, εν η περιπτώσει δεν απεμακρύνοντο ταΰτα αμέσως της περιοχής εκείνης. Τας απογευματινός ώρας τής ιδίας ημέρας, δι' ετέρου αγγελιαφόρου, ο αρχηγός του Ε.Λ.Α.Σ. Κικίτσας (Σαράντης Πρωτόπαπας, υπάλληλος του υποκαταστήματος της Αγροτικής Τραπέζης Κατερίνης προ τής εξόδου του εις τα ανταρτικά) ειδοποίησε τον αρχηγόν μας όπως αποστείλη εις Ελαφίναν αξιωματικόν προς συνεννόησιν.
Προς τούτο απεστάλη ό έφεδρος ανθυπολοχαγός Θωμαΐδης Ιωάννης (καπετάν Κεραυνός), όστις επιστρέψας την νύκτα 15ης-16ης.8-43 ανέφερεν ότι εις Ελαφίναν συνηντήθη με τον Κικίτσαν κ.λ.π., ως και με τον Άγγλον σύνδεσμον λοχαγόν Ίντερ, και ότι μετά γενομένην συζήτησιν τελική απόφασις του Κικίτσα και λοιπών αρχηγών του Ε.Λ.Α.Σ. ήτο, ότι τα τμήματα μας έδει να απομακρυνθώσιν εκ της περιοχής Συκιάς, ήτις ευρίσκεται εγγύς της τοιαύτης Ελαφίνας, και ότι εν περιπτώσει μη συμμορφώσεως ο Ε.Λ.Α.Σ. θα εκτύπα τα τμήματα μας. Εις την απόφασιν ταύτην αντετάχθη ο Άγγλος σύνδεσμος, αλλά η γνώμη του δεν ελήφθη υπ' όψιν.
Κατόπιν των ανωτέρω και προκειμένου ν' αποφευχθή σύγκρουσις των τμημάτων μας μετά του Ε.Λ.Α.Σ., ην δεν επεθύμει η Οργάνωσίς μας, διετάχθη παρά του αρχηγού του κλιμακίου της Οργανώσεώς μας Βεροίας ταγματάρχου Χονδροπούλου Κωνσταντίνου μετακίνησις των σωμάτων εις Βέρμιον. Μας εδηλώθη μάλιστα κατά την αναχώρησιν εκ μέρους των αρχηγών ότι εκεί (Βέρμιον) επρόκειτο να μάς ριφθώσι δι' αεροπλάνων παρά των Συμμάχων όπλα και άλλα εφόδια.
Η εκκίνησις των σωμάτων διά το Βέρμιον έγινε τας απογευματινάς ώρας της 16-8-43. Το σώμα Σαρρή, εις ο ανήκε το τμήμα μου, ηκολούθησε το δρομολόγιον Συκιά - Παλατίτσια - έξωθι Βεργίνας - Ασώματα - Ράχη - Αγία Βαρβάρα-Κομνήνιον. Εκεί έλαβε χώραν συνάντησις του σώματος μας μετά του τοιούτου Μυτιληνάκη και ακολούθως ήχθημεν έξωθι χωρίου Κωστοχώριον, ένθα εγκατεστάθημεν.
Οι κάτοικοι του χωρίου τούτου, πληροφορηθέντες την εκεί αφιξίν μας, έσπευσαν να μας χαιρετίσωσι, να μας φέρουν τρόφιμα, ύδωρ κλπ. Εν συνεχεία τας εσπερινός ώρας τής 19-8-43 εφθάσαμεν εις το χωρίον Φυτιά. Εδώ οι κάτοικοι, με επικεφαλής τον εν τιμητική διαθεσιμότητι τότε έφεδρον υπολοχαγόν Σκουλαριώτην, επεφύλαξαν εις τούς άνδρας των σωμάτων θερμήν υποδοχήν.
Ακολούθως την 20-8-43 εκινήθημεν προς Κάτω και Άνω Βέρμιον. Την 22-8-43 τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. επιχειρήσαντα εις τα χωρία Άγιος Παύλος και Μεταμόρφωσις να διακόψουν τον εφοδιασμόν των σωμάτων μας, συνεπλάκησαν με προκεχωρημένα τμήματα μας. Τούτο ηνάγκασε τους αρχηγούς των σωμάτων να διατάξωσιν ενέργειαν επιθετικής δράσεως προς όλας τας κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα τα τμήματα μας να επιτύχωσι την πλήρη διάλυσιν των τμημάτων του Ε.Λ.Α.Σ., τον φόνον τριών και την σύλληψιν πέντε ελασιτών, μεταξύ των οποίων ήτο και η μνηστή του καπετάν Μαύρου, ήτις και αφέθη ελευθέρα.
Την 25-8-43 αφιχθέντες τας πρωινάς ώρας δύο αξιωματικοί αντιπρόσωποι της Π.Α.Ο. και έτεροι δύο αντιπρόσωποι του Ε.A.M. - Ε.Λ.Α.Σ. προσεκόμισαν το υπογραφέν εν Ελαφίνα πρωτόκολλον συνεργασίας μεταξύ του Άγγλου συνδέσμου αντισυνταγματάρχου Έγκς, του συνταγματάρχου Μουστεράκη, αντιπροσώπου τής Οργανώσεως Π.Α.Ο., και του Κικίτσα (Πρωτόπαπα Σαράντη), ως αντιπροσώπου της Οργανώσεως Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ., δι' ου πρωτοκόλλου η Οργάνωσις Π.Α.Ο. και αι ανταρτικαί ομάδες Ε.Σ. (Ελληνικός Στρατός) ανεγνωρίζοντο ως Εθνική Οργάνωσις, έχουσα αποστολήν να δράση εναντίον των κατακτητών και υπέρ των Συμμάχων κ.λ.π. Επίσης καθωρίζετο ό τρόπος συνεργασίας ανταρτικών ομάδων Ε.Σ. και τοιούτων Ε.Λ.Α.Σ. εις περίπτωσιν συγκρούσεως μετά Γερμανών, Βουλγάρων κ.λ.π. και ωρίζετο η ζώνη δράσεως των τμημάτων της Π.Α.Ο. κ.λ.π. Τα ανωτέρω, γνωσθέντα, ενεποίησαν εις τούς άνδρας χαράν, διότι ούτω θα ετίθετο τέρμα εις τας μεταξύ ελληνικών ανταρτικών τμημάτων προστριβάς και συγκρούσεις έπ' ωφελεία του όλου αγώνος.
Αμέσως δε και σύμφωνα με σχετικήν παράγραφον του πρωτοκόλλου παρεδόθησαν εις τούς αντιπροσώπους του Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ. οι πέντε ως άνω ελασίται, οίτινες εκρατούντο ώς αιχμάλωτοι, και συνεφωνήθη όπως οι παρά του Ε.Λ.Α.Σ. κρατούμενοι ως τοιούτοι 25 περίπου αντάρται της Οργανώσεώς μας παραδοθώσιν εντός της επομένης ημέρας, ήτις συμφωνία όμως δεν ετηρήθη παρ' αυτών.
Την 27-8-43 το σώμα Σαρρή, κατόπιν διαταγής του Κέντρου της Π.Α.Ο. Βεροίας, μετέβη εις το χωρίον Κομνήνιον, ένθα ο αρχηγός συνηντήθη μετ' αξιωματικού της Οργανώσεώς μας.
Εν τω μεταξύ το σώμα Μυτιληνάκη, τας ημέρας εκείνας κινούμενον εις την περιοχήν των χωρίων Φυτιάς Κωστοχωρίου, συνεπλάκη επανειλημμένως με τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ., άτινα ετέλουν υπό την ηγεσίαν του καπετάν Νότη και είχον αφιχθή εξ άλλης περιφερείας, και τα όποια πρώτα επετέθησαν κατά του σώματος μας.
Εις επακολουθήσασαν δε συμφωνίαν μεταξύ αυτών αντηλλάγησαν αντιπρόσωποι αξιωματικοί ως σύνδεσμοι και εις μεν το σώμα Μυτιληνάκη ετοποθετήθη ο έφεδρος αξιωματικός του Ε.Λ.Α.Σ. με ψευδώνυμον Φαρμάκης (Ευστρατιάδης εκ Κατερίνης), εις δε το τοιούτον Νότη ετοποθετήθη ο μόνιμος ανθυπολοχαγός Καραμπέρης Στέφανος. Αλλά και η συμφωνία αύτη παρεβιάσθη κατόπιν αιφνιδιαστικής επιθέσεως του τμήματος Νότη, οι δε δύο ως άνω σύνδεσμοι επανήλθον εις τα τμήματα των.
Εν τω μεταξύ, διαταχθείσης της εκ νέου επανόδου των σωμάτων εις Πιέρια, επραγματοποιήθη αύτη την 29ην και 30-8-43, οπότε τας απογευματινάς ώρας της δευτέρας ταύτης ημέρας εγκατεστάθησαν ταύτα εις τα βορείως της μονής Αγίων Πάντων κείμενα υψώματα.
Εκεί ευρισκόμεθα την πρωίαν της 2-9-43 ότε εξεδηλώθη εναντίον μας μεγάλη επίθεσις του Ε.Λ.Α.Σ. Κατά τας λαβούσας χώραν μάχας, αίτινες υπήρξαν σκληροί, οι άνδρες του τμήματος μου, ως και όλοι οι άνδρες των σωμάτων, επολέμησαν γενναίως και παρά την αριθμητικήν υπεροχήν και την μεγάλην ισχύν πυρός των ελασιτών (διέθετον παντός είδους αυτόματα όπλα, διότι από της 15-8-43 είχον αρχίσει να εφοδιάζωνται διά ρίψεων παρ' αεροπλάνων εκ μέρους των Συμμάχων) ημύνθησαν των θέσεων των επί δύο ημέρας, οπότε τας απογευματινάς ώρας της 3-9-43 διετάχθη η σύμπτυξις των τμημάτων προς τα χωρία Βούλτσισταν - Αγκαθιάν.
Κατά τας μάχας ταύτας εφονεύθησαν πολλοί των ανδρών μας, μεταξύ των οποίων και ο έφεδρος υπολοχαγός Αναγνωστόπουλος Δημήτριος, ό οπλαρχηγός Δίπλας (Τάκος Αθανάσιος) κλπ.
Εξ Αγκαθιάς εκινήθημεν προς τα χωρία Παληοστάνη - Κούκος. Αλλά και εκεί, κατάστασης μετά τινας ημέρας επισφαλούς της θέσεως μας, ηναγκάσθημεν να επανέλθωμεν εις Αγκαθιάν και να κατέλθωμεν εις την κοιλάδα του Αλιάκμονος, ένθα κατατμηθέντες εις μικρά τμήματα εγκατεστάθημεν εις τα χωρία Σταυρός-Επισκοπή-Λουτρόν-Νησέλλι- Κορυφή, κρυπτόμενοι και κινούμενοι υπό την κάλυψιν των φυτειών αραβοσίτου. Εις τα χωρία Κούκος, Σεβαστή κ.λ.π. παρέμειναν τα τμήματα, άτινα είχον σχηματισθή από κατοίκους και οπλαρχηγούς των χωρίων τούτων.
Την 29-9-43 εις τα ως άνω χωρία Λουτρόν-Νησέλλι εδέχθημεν νέας σφοδράς επιθέσεις των τμημάτων τοΰ Ε.Λ.Α.Σ., κατά δε τας επακολουθήσασας μάχας υπέστημεν νέας σοβαράς απωλείας εις άνδρας.
Εκ του τμήματος μου εφονεύθη ο αντάρτης (χωροφύλαξ) Ρώττας Νέστωρ. Είχομεν πλέον αντιληφθή ότι ο αγών εις τα Πιέρια είχεν απολεσθή και ότι ο Άγγλος αντισυνταγματάρχης Έγκς, όστις ήτο εις το Αρχηγείον του Ε.Λ.Α.Σ., ήτο δέσμιος των ελασιτών και ουδέν προς κατάπαυσιν των εχθροπραξιών ηδύνατο να πράξη.
Προς δε, λόγω των αλλεπαλλήλων επιθέσεων των ελασιτών, ήρχισε να παρατηρήται διαρροή μεταξύ των ανδρών των τμημάτων μας. Τούτου ένεκεν διετάχθη να εγκαταλείψωμεν τα Πιέρια, ένθα μετά την αναχώρησίν μας εκείθεν αγρία τρομοκρατική και εγκληματική δράσις του Ε.A.M.-Ε.Λ.Α.Σ. εξαπελύθη. Πολλοί των ανθρώπων μας, ως οι Βασίλειος Κομπατσιάρης εκ Κολινδρού, ενωμοτάρχης Βασιλειάδης Αντώνιος, Πέτρος Μηλιόπουλος εκ Μηλιάς, ως και οι αντάρται του τμήματος μου (χωροφύλακες) Παναγιώτου Σταύρος, Καρφής Στέφανος, Λάζαρης Μάρκος κ.λ.π., εφονεύθησαν. Άλλοι δε διωκόμενοι ηναγκάσθησαν να εγκαταλείψωσι τας εστίας των. Τα θύματα του χωρίου Κούκος και λοιπών πέριξ τοιούτων ανήλθον εις εκατοντάδας.
Μετά την μάχην Νησελλίου, τα τμήματα μας συνεπτύχθησαν και εξηκολούθησαν να παραμένουν εις τα εκεί πλησίον χωρία Κορυφή, Τρίκαλα κ.λ.π.
Εν τω μεταξύ, κατόπιν εντολής της Οργανώσεώς μας, μετά του αρχηγού Σαρρή κατήλθον εις Θεσσαλονίκην, ένθα εσπέραν τινά μετέσχον συσκέψεως μελών τής διοικούσης επιτροπής της Οργανώσεως, καθ' ην, αφού εξητάσθη η διαμορφωθείσα εις Πιέρια και Βέρμιον κατάστασις και διεπιστώθη το αδύνατον της επανόδου εκεί των τμημάτων μας, απεφασίσθη κατόπιν εισηγήσεως του τότε ταγματάρχου Παπαθανασίου Ιωάννου η εις Χαλκιδικήν μετακίνησις αυτών, ένθα κατά τας διαβεβαιώσεις του δεν είχε σημειωθή ανταρτική κίνησις του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. και έδρα μόνον τμήμα της Οργανώσεώς μας εκ 30 ανδρών υπό τον τότε λοχαγόν Σκόρδαν Αθανάσιον.Κατόπιν της αποφάσεως ταύτης και προκειμένου ο αρχηγός Σαρρής να συγκεντρώση ωρισμένας πληροφορίας κατήλθον μετ' αυτού τη εντολή του εις Πολύγυρον Χαλκιδικής. Εκεί παρέστην εις συνάντησιν, ην είχεν ούτος μετά των αξιωματικών τότε υπιλάρχου Στεφανίδου και υπολοχαγού Ασλανίδου Κωνσταντίνου, (νυν Γενικού Γραμματέως Αθλητισμού), οι όποιοι είχον αφιχθή εκ Μέσης Ανατολής και εξετέλουν μυστικήν αποστολήν του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, χρησιμοποιούντες άμα και ασυρμάτους. Επίσης εγένοντο συναντήσεις και με έτερα εκεί πρόσωπα της Οργανώσεώς μας. Μετά ταύτα ο μεν ανωτέρω αρχηγός επέστρεψεν εις Θεσσαλονίκην, ίνα δώση εντολήν μετακινήσεως των τμημάτων εις Χαλκιδικήν, εγώ δε μετά του αντάρτου (υπενωμοτάρχου) Χριστοφιλοπούλου Γεωργίου μετέβην εις το χωρίον Βραστά, ένθα ήλθον εις επαφήν μετά του εκεί διαμένοντος αξιωματικού της Οργανώσεώς μας Κυπαρίσση Βασιλείου, μεθ' ο δε ερρυθμίσθη το θέμα υποδοχής, τροφοδοσίας των τμημάτων, κ.λ.π. Μετά παραμονήν εκεί 5-6 ημερών και αφιχθέντων εκεί εκ Πιερίων των τμημάτων, ων η δύναμις ανήρχετο εις 70 περίπου άνδρας με επικεφαλής τούς ως άνω λοχαγούς Σαρρήν και Γουλγουτζήν, ανέλαβον και πάλιν την διοίκησιν του τμήματος μου. Κατά τον χρόνον τούτον, καθ' όν αφίχθησαν τα τμήματα, τόσον εις την περιοχήν Βραστών όσον και εις όλην την περιφέρειαν Χαλκιδικής, δεν είχον εμφανισθή τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. Εκινείτο και έδρα μόνον το ως ανωτέρω λεχθέν τμήμα υπό τον λοχαγόν Σκόρδαν, όστις με την άφιξιν των τμημάτων ήρχισε να κινήται εν συντονισμώ με αυτά.
Το ηθικόν των ανδρών, παρά τας ταλαιπωρίας και τας μάχας ας ευρέθησαν εις την ανάγκην να δώσωσιν κατόπιν των απρόκλητων επιθέσεων του Ε.Λ.Α.Σ., εξηκολούθει να ευρίσκεται εις καλόν σημείον. Ετονώθη δε έτι περισσότερον, όταν εκ μέρους του αρχηγού Σαρρή ανεκοινώθη ότι επί υποβληθείσης σημαντικής αναφοράς, διαβιβασθείσης διά των ασυρμάτων των ως άνω αξιωματικών Στεφανίδου, Ασλανίδου προς την Ελληνικήν Κυβέρνησιν του Καΐρου, είχε δοθή απάντησις ότι εντός ολίγων ημερών θ' απεστέλλοντο ημίν όπλα, πυρομαχικά και άλλα εφόδια ως και Άγγλος αξιωματικός ως σύνδεσμος.
Ενώ όμως αι ημέραι παρήρχοντο, χωρίς τα υποσχεθέντα όπλα κ.λ.π. να αποστέλλωνται, ήρχισαν να περιέρχωνται ημίν πληροφορίαι ότι ισχυραί δυνάμεις του Ε.Λ.Α.Σ. εκ Πιερίων και εξ άλλων περιοχών είχον εισέλθει εις Χαλκιδικήν και ότι σκοπός της εκεί αφίξεώς των ήτο η προσβολή μας προς διάλυσιν.
Ούτω την πρωίαν τής 3ης Νοεμβρίου 1943, ενώ είμεθα εγκατεστημένοι εις υψώματα κείμενα Β Δ του χωρίου Βραστών, εδέχθημεν επίθεσιν τμημάτων του Ε.Λ.Α.Σ., άτινα κατ' αρχάς προσέβαλον το τμήμα Σκόρδα και εν συνεχεία τα ημέτερα τοιαύτα.
Κατά τας επακολουθήσασας μάχας, καθ' ας εις τινα υψώματα αι απώλειαι των ελασιτών ήσαν σοβαραί, εκ των ανδρών μας ετραυματίσθη ο αντάρτης Βασίλειος Κυπαρισσόπουλος εκ Μοσχοποτάμου και έφονεύθη ο τοιούτος Ευάγγελος Ντόβανος εκ Πολυδένδρου-Βεροίας.
Επίσης νεκρούς και τραυματίας είχε και το τμήμα του λοχαγού Σκόρδα. Μετά την μάχην ταύτην τά τμήματα μετεκινήθησαν προς την περιοχήν Μεταγγιτσίου, ένθα παρεμείναμεν επί τινας ημέρας, κινούμενοι από τοποθεσίας εις τοποθεσίαν.
Επειδή τα πυρομαχικά μας είχον εξαντληθή και πάσα ελπίς ενισχύσεως μας είχεν εκλείψει, προς δε, ως είχον τα πράγματα, η συνέχισις του αγώνος απέβαινεν εις βάρος των ανθρώπων, οι οποίοι μας συνέδραμον, απεφασίσθη η διακοπή τούτου.
Την 7ην Νοεμβρίου 1943, αφιχθέντων εις Άγιον Νικόλαον Χαλκιδικής δύο πλοιαρίων εκ Σμύρνης κατόπιν ειδοποιήσεως διά των ασυρμάτων, επεβιβάσθημεν αυτών και ανεχωρήσαμε διά Τουρκίαν, ένθα απεβιβάσθημεν εις Τσεσμέ. Εν συνεχεία μετεφέρθη μεν, μερίμνη των τουρκικών άρχων, εις Σμύρνην και ακολούθως σιδηροδρομικώς κατήλθομεν εις Αίγυπτον, αφού προηγουμένως επί 15θήμερον περίπου παρεμείναμεν εις Χαλέπιον-Συρίας, ένθα υπεβλήθημεν εις ανάκρισιν παρά των εκεί εδρευουσών υπηρεσιών πληροφοριών των Συμμάχων. -
ΔΣΕ
http://www1.rizospastis.gr/columnPage.do?publDate=21/9/2008&columnId=342
καλα τα λενε και τα γραφουνε αλλα οπως θελουν αυτοι ….
στο υπογειο απο το σπιτι ξυλινο βαρελη με λυπα ειχε μεσα 4.000 κομματια εγειναν καπνος απ τα κορακια του κκε πριν ακομα παει η νεκροφορα την σορο στο σπιτι και παζαρευαν μετα και την κηδεια και το μνημοσινοLet The Games Begin"
-
ΔΣΕ
http://www.livepedia.gr/content-providers/periskopio/stratiwtiki-istoria/867KARPENISI.pdf
Ευχαριστούμε Μπαρπαχρήστο , ότι έχει σχέση με την πορεία τους μέσα από τα Άγραφα θα ήταν επίσης ενδιαφέρον !