Απελευθερώνονται 91 ναυάγια πλοίων και αεροπλάνων για καταδύσεις αναψυχής.(1 στην Τέλενδο-8 στη Λέρο)
22 Μαρτίου, 2021401
Απελευθερώνονται, σύμφωνα με γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, οι οργανωμένες και καθοδηγούμενες καταδύσεις σε 91 ναυάγια πλοίων και αεροπλάνων. Τα ναυάγια αποδίδονται στην καταδυτική κοινότητα για καταδύσεις αναψυχής.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Ο βυθός των ελληνικών θαλασσών αποτελεί ενάλια κιβωτό της Ιστορίας μας. Οι προστατευμένοι υποθαλάσσιοι χώροι, όπου βρίσκονται ναυάγια από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, αφηγούνται σελίδες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Ταυτόχρονα, παρουσιάζουν μια ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική, καθώς οι υποβρύχιες περιηγήσεις αποτελούν μία ειδική, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μορφή τουρισμού που προσελκύει επισκέπτες υψηλού επιπέδου και εισοδήματος. Τα εγκαίνια του υποθαλάσσιου μουσείου, στη νησίδα Περιστέρα της Αλοννήσου, τον περασμένο Αύγουστο, και η διεθνής προβολή την οποία προσέλκυσε, είναι η απόδειξη του έντονου διεθνούς ενδιαφέροντος που έχει αναπτυχθεί για τον καταδυτικό τουρισμό και τις προοπτικές που ανοίγει. Ο συνδυασμός των καταδυτικών πάρκων με τους υποθαλάσσιους χώρους που φιλοξενούν και προστατεύουν ιστορικά ναυάγια είναι μέγα πλεονέκτημα για την Ελλάδα. Οφείλουμε να το αξιοποιήσουμε, καθώς προσθέτει υπεραξία στον τουρισμό και δημιουργεί προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών».
Ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού και πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων Γ. Διδασκάλου δήλωσε ότι «οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ εργάζονται συστηματικά για την τεκμηρίωση και την απελευθέρωση προς την καταδυτική κοινότητα και άλλων σημαντικών ναυαγίων, δημιουργώντας ένα απέραντο, επισκέψιμο, ενάλιο μουσείο».
Σύμφωνα με την εισήγηση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, τα 91 ναυάγια πλοίων και αεροπλάνων, αποτελούν την πρώτη ομάδα ναυαγίων, τα οποία θα αποδοθούν στην καταδυτική κοινότητα για καταδύσεις αναψυχής, με συγκεκριμένους όρους. Τα επιλεγμένα ναυάγια από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων , ανήκουν σε μεταλλικά πλοία και αεροσκάφη τα οποία βυθίστηκαν από το 1868 έως και το 1970- τα περισσότερα από την περίοδο του Β Παγκοσμίου Πολέμου- και βρίσκονται σε βάθη που κυμαίνονται από 10 έως και 120 μέτρα. Ο βαθμός τεκμηρίωσής τους δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις ο ίδιος. Μεταξύ των 91 αυτών ναυαγίων συμπεριλαμβάνονται ναυάγια, τα οποία βρίσκονται ήδη υπό καθεστώς εντατικής διερεύνησης από την Εφορεία και ναυάγια για τα οποία υπάρχουν λεπτομερείς αναφορές και στα οποία έχουν πραγματοποιηθεί εκτενείς φωτογραφικές σαρώσεις και κινηματογραφήσεις. Τέλος, για κάποια ναυάγια διατίθεται ελάχιστο υλικό τεκμηρίωσης, κυρίως λόγω του μεγάλου βάθους ή των συνθηκών θολερότητας της θάλασσας στις περιοχές που βρίσκονται.
Προκειμένου να ολοκληρωθεί η τεκμηρίωση των ναυαγίων αυτών, προβλέπονται συγκεκριμένοι τρόποι δράσης σε συνεργασία με τους παρόχους καταδυτικών υπηρεσιών, οι οποίοι θα ενταχθούν στο τελικό κείμενο της ΚΥΑ, που θα υπογραφεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
Στον υποβληθέντα κατάλογο, διαχωρίζονται, επίσης, με ειδική σήμανση, τα ναυάγια πολεμικών πλοίων, αεροπλάνων και υποβρυχίων που βυθίστηκαν κατά τις εχθροπραξίες του Α΄ και Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τα οποία αντιμετωπίζονται ως ειδική ομάδα, καθώς το άνοιγμά τους για καταδύσεις αναψυχής προϋποθέτει την υπογραφή σχετικής ΚΥΑ του Υπουργείoυ Πολιτισμού και Aθλητισμού με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 7 του Νόμου 4688/2020, που καθορίζει ότι «Κατά την κατάδυση στα ναυάγια απαγορεύεται στους καταδυόμενους η οποιαδήποτε επέμβαση ή αλλοίωση στα ναυάγια, καθώς και η συλλογή, αποκομιδή ή και απλή μετακίνηση οποιωνδήποτε αντικειμένων ή τον βυθό πέριξ αυτών», εξασφαλίζεται τόσο η ακεραιότητα των ίδιων των ναυαγίων ως μνημείων, όσο και η ασφάλεια των καταδυόμενων επισκεπτών. Υπό την έννοια αυτή, οι επιτρεπόμενες καταδύσεις αναψυχής συνιστούν μία μη παρεμβατική δραστηριότητα που περιορίζεται στον υδάτινο χώρο που περιβάλλει τα μνημεία και δεν παρεμβαίνει επί των μνημείων, στο εσωτερικό τους.
Ο κατάλογος των ναυαγίων που απελευθερώνονται σε Κάλυμνο και Λέρο
–Επιβατηγό ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ, Τέλενδος
Βυθίστηκε την 26η Ιανουαρίου 1966, ταξιδεύοντας από την Λέρο στην Κάλυμνο, κατόπιν πυρκαγιάς και πρόσκρουσης στα βράχια της ακτής. Ανώτατο βάθος 40 μέτρα
–Αντιτορπιλικό «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ»
Βυθίστηκε την 26η Σεπτεμβρίου 1943 στο Λακκί της Λέρου, κατόπιν αεροπορικής επιδρομής της Luftawafe. Ανώτατο βάθος 40 μέτρα. Πολεμικό πλοίο.-
–Φορτηγό πλοίο ΒΔ του ακρωτηρίου Κοραή, Λέρος.
Βυθίστηκε τον Σεπτέμβριο 1943, από τορπίλη γερμανικού αεροσκάφους στον όρμο Παρθένι, βόρεια της Λέρου. Ανώτατο βάθος 43 μέτρα.
–Αμερικάνικο αποβατηγό στο Λακί Λέρου
Τα στοιχεία ταυτοποίησής σου δεν είναι γνωστά, ούτε και οι συνθήκες βύθισής του. Είναι αμερικανικής κατασκευής και προφανώς αποτελεί τμήμα της βοήθειας του δόγματος Τρούμαν στην μεταπολεμική Ελλάδα. Βρίσκεται σε βάθος 40 μέτρων. Πολεμικό πλοίο.
– Λέρος, Γερμανικό αποβατικό τύπου.
Βυθίστηκε την 12η Νοεμβρίου 1943, στα ΒΑ της βραχονησίδας Στρογγυλή στη Λέρο κατόπιν κανονιοβολισμού. Ανώτατο βάθος 20 μέτρα. Πολεμικό πλοίο.
-Junkers 52, Λέρος
Κατέπεσε από συμμαχικά πυρά την 13η Νοεμβρίου 1943, στην Άνω Σύμη της Λέρου. Μέγιστο βάθος 51 μέτρα. Πολεμικό αεροσκάφος.
– Arado Ar 196, Λέρος
Βρίσκεται ανατολικά του ακρωτηρίου Μαύρους Κάβους σε βάθος 20 μέτρων και μεταφέρθηκε στο σημείο παρασυρόμενο από δίχτυα αλιευτικού σκάφους. Πολεμικό αεροσκάφος.
– Heinkel 111, Λέρος
Βρίσκεται βυθισμένο Β.Δ. του κόλπου Μπλεφούτι, σε βάθος 16 μέτρων. Μεταφέρθηκε παρασυρόμενο από δίχτυα αλιευτικού σκάφους. Πολεμικό αεροσκάφος.
– Ιταλική φορτηγίδα, Λακκί Λέρος
Ιταλική φορτηγίδα καθέλκυσης μεταλλικού ανθυποβρυχιακού δικτύου προστασίας λιμένος. Βυθίστηκε Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη, 1943. Μέγιστο βάθος 41 μέτρα.