Καλώ μήνα παλικάρια ! Κοντεύει το καλοκαίρι και ίσος πρέπει να ξέρουμε 2 πράματα και για τα φίδια …:36_2_53:
www.katarraktisvillage.com
ΦΙΔΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΜΑΣ 
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΕΡΠΕΤΟΛΟΓΟΥ ΗΛΙΑ ΣΤΡΑΧΙΝΗ.
Επειδή τώρα τελευταία έχω βρεθεί σε συζητήσεις που αφορούν τα φίδια και γίνεται μεγάλος ντόρος θα σας παρουσιάσω μια συνέντευξη που είχαμε πάρει πριν λίγους μήνες στο coinsmania μια σελίδα που ασχολούμαστε με νομίσματα, θησαυρούς, και γενικότερα με ιστορικά , λαογραφικά γεγονότα για τα παραπάνω, βέβαια η συνέντευξη πάρθηκε για άλλο λόγο αλλά θα σας απαντηθούν όλα τα ερωτήματα για τα φίδια και όχι μόνο !!
Σας παρουσιάζω την συνέντευξη που έδωσε ο Ηλίας Στραχίνης, μέλος της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας και διαχειριστής της ιστοσελίδας herpetofauna.gr,
[Ερώτηση] Το φίδι λόγο της ευλυγισίας του θεωρείτε πλάσμα κολακευτικό αλλά και ύπουλο, και εξ αιτίας του δηλητηριώδους δαγκώματος του αντιμετωπίζεται ως θανάσιμος εχθρός που προκαλεί αρχέγονο φόβο. Είναι αυτό που σύμφωνα με την Γένεση (γ’) παρέσυρε τους πρωτόπλαστους στην αμαρτία προκαλώντας την πτώση τους από τον Παράδεισο. Ταυτίζεται με τον Σατανά και έχει χρησιμοποιηθεί ως σύμβολο της σοφίας, ενώ η εικόνα του Χριστού που το τρυπά με την λόγχη του, το κατατάσσει αναμφίβολα στους εχθρούς, ως δύναμη του κακού. Είναι τελικά το φίδι ένας από τους θανάσιμους εχθρούς του ανθρώπου, και σε τι βαθμό; Σε τι μας είναι ωφέλιμο; Πιστεύεις ότι τα διάφορα θρησκευτικά δόγματα συνέβαλαν στην αρνητική εικόνα που έχουμε για τα φίδια ή αυτή θα υπήρχε έτσι και αλλιώς λόγο του δηλητηριώδους δαγκώματος τους;
[Απάντηση] Το φίδι σε αρκετούς πολιτισμούς του δυτικού κόσμου ταυτίζεται με τον Σατανά και το κακό και ο λόγος είναι, όπως προαναφέρθηκε, η αναφορά του στην Παλαιά Διαθήκη, όπου ο διάβολος παίρνοντας μορφή φιδιού δελεάζει την Εύα να αμαρτήσει.
Στην αρχαιότητα βέβαια το φίδι έχει άλλη υπόσταση και διαφορετική αντιμετώπιση από τον άνθρωπο. Στην αρχαία Ελλάδα το φίδι συμβολίζει μόνο αρετές και θετικές έννοιες, θεωρούνταν καλός οιωνός, προστάτης και ιερό ζώο. Έγκλημα δε, θεωρούνταν η θανάτωσή του, ειδικά συγκεκριμένων μη δηλητηριωδών ειδών. Το φίδι χρησιμοποιείται σαν σύμβολο σε απεικονίσεις της θεάς Αθηνάς, του Ασκληπιού, του Ερμή, θεοτήτων του Μινωικού πολιτισμού και αλλού. Μισός άνθρωπος - μισός φίδι απεικονίζεται ο Κέκροπας, ο ήρωας Γενάρχης των Αθηναίων. Όλα αυτά άλλαξαν όμως κατά την γέννηση του Ιουδαϊσμού και εν συνεχεία μέσα από τις παραδόσεις του Χριστιανισμού. Είναι χαρακτηριστικό σήμερα ότι σε χώρες με διαφορετικές θρησκείες από την δική μας, οι άνθρωποι σέβονται, ακόμα και λατρεύουν τα φίδια μολονότι στα μέρη τους απαντούν πραγματικά επικίνδυνα και λαμβάνουν χώρα αρκετοί θάνατοι ετησίως από δήγματα αυτών. Συμπεραίνοντας λοιπόν, η θρησκεία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο πως αντιμετωπίζει ο άνθρωπος το φίδι.
Στην πραγματικότητα τα φίδια δεν αποτελούν σατανικά, αλλά ούτε και ιερά ζώα. Πρόκειται απλά για ζώα, πολύ σημαντικά όμως για την ισορροπία του οικοσυστήματος και κατ’ επέκταση την υγεία και το όφελος του ανθρώπου. Είναι τα μοναδικά ζώα που ελέγχουν τόσο αποτελεσματικά τους πληθυσμούς των τρωκτικών, προστατεύοντας έτσι τους αγρούς, τις καλλιέργειες και τις κατοικίες, αλλά και την υγεία μας από διάδοση ασθενειών. Σε μικρή ηλικία καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες εντόμων που σε μεγάλους αριθμούς γίνονται βλαβερά για τις καλλιέργειες. Παράλληλα, το δηλητήριο κάποιων ειδών χρησιμοποιείται στην ιατρική για την σωτηρία του ανθρώπου από ασθένειες. Τέλος, τα ίδια αποτελούν τροφή για σπάνια θηλαστικά και πτηνά, συμβάλλοντας έτσι και στην βιοποικιλότητα του περιβάλλοντος.
Εδώ θα ήθελα να επισημάνω πως όλα τα ερπετά και αμφίβια της χώρας μας προστατεύονται αυστηρά από ευρωπαϊκούς νόμους και οδηγίες, λόγω της σημαντικότητάς τους και της απειλής που δέχονται σήμερα. Όσο για το αν αποτελεί θανάσιμο εχθρό του ανθρώπου, ειδικά για τα φίδια της χώρας μας, ούτε κατά διάνοια, αφού το ετήσιο ποσοστό θνησιμότητας από δήγματα στην Ελλάδα σήμερα αγγίζει το 0%.
[Ε] Πόσα και πια δηλητηριώδη φίδια έχουμε στην Ελλάδα και πως επιτίθεται το καθένα από αυτά;
[Α] Στην ελληνική επικράτεια μπορεί να συναντήσει κανείς 7 δηλητηριώδη φίδια. Από αυτά, τα 5 μπορούν να θεωρηθούν επικίνδυνα για τον άνθρωπο καθότι τα υπόλοιπα 2 έχουν ασθενές δηλητήριο που δεν μπορεί να μας θέσει σε κίνδυνο και η θέση των δοντιών που το εκχέουν είναι σε μη αποτελεσματική θέση στο στόμα τους, εάν μας δαγκώσουν. Τα 5 λοιπόν επικίνδυνα φίδια είναι όλα τους είδη Οχιάς. Η κοινή Οχιά (Vipera ammodytes) απαντά σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και σε αρκετά νησιά. Η Οθωμανική Οχιά (Montivipera xanthina)
απαντά ΝΑ της Θράκης και σε νησιά όπως η Σαμοθράκη, Λέσβος, \Χίος
. Σάμος και κάποια νησιά των Δωδεκανήσων. Η ενδημική Οχιά της Μήλου (Macrovipera schweizeri) που απαντά μόνο σε Μήλο, Κίμωλο, Πολύαιγο και Σίφνο. Ο Αστρίτης (Vipera berus) που συναντιέται μόνο σε βουνά των συνόρων μας με Σκόπια και Βουλγαρία, σε υψόμετρα άνω των 1400 μέτρων και όχι σε άλλες περιοχές όπως λανθασμένα πιστεύεται (σύγχυση ειδών και ονομασιών) και τέλος η Νανόχεντρα (Vipera ursinii) με το ασθενές δηλητήριο, που απαντά μόνο σε συγκεκριμένα βουνά της Πίνδου σε πολύ μεγάλα επίσης υψόμετρα. Τα υπόλοιπα δύο δηλητηριώδη, ακίνδυνα δε, φίδια της χώρας μας είναι το Αγιόφιδο (Telescopus fallax) και ο Σαπίτης (Malpolon insignitus).
Όλα τα φίδια για να δαγκώσουν θα πρέπει να πιαστούν, να πατηθούν ή γενικώς να νιώσουν ότι απειλούνται σοβαρά, όπως για παράδειγμα αν πατήσουμε ακριβώς δίπλα τους. Κανένα φίδι δεν επιτίθεται σε καμία άλλη περίπτωση. Για την ακρίβεια κανένα φίδι δεν επιτίθεται στον άνθρωπο γενικώς, μόνο αμύνεται. Οι Οχιές είναι σχετικά αργά φίδια και για το λόγο αυτό αν μας αντιληφθούν συνήθως μένουν ακίνητες, προσπαθώντας να μην γίνουν αντιληπτές και να αποφύγουν τον κίνδυνο. Αν νιώσουν ότι έγιναν αντιληπτές ή προσπαθούν να τραπούν σε φυγή ή αν δεν προλάβουν κουλουριάζονται σε στάση άμυνας, «σφυρίζοντας» και προειδοποιώντας. Το μόνο που χρειάζονται είναι ένα περιθώριο χρόνου και απόστασης από εμάς, για να τραπούν σε φυγή και να κρυφτούν.
[Ε] Από τι άλλα δηλητηριώδη ερπετά μπορεί να κινδυνέψει στην Ελλάδα ένας άνθρωπος;
[Α.] Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν άλλα δηλητηριώδη ερπετά, άσχετα με το τι λεν διάφοροι μύθοι. Υπάρχουν αμφίβια, όπως οι Σαλαμάνδρες και κάποιοι Φρύνοι που σε περίπτωση σοβαρού κινδύνου εκκρίνουν τοξικές ουσίες από αδένες στο δέρμα τους για άμυνα, οι οποίες όμως είναι ακίνδυνες για εμάς. Θα μπορούσαν να προκαλέσουν κάποια συμπτώματα ερεθισμού ή άλλα, μόνο σε περίπτωση κατάποσης ή επαφής τους με τα μάτια ή με πληγές.
Κρατώντας έναν Λαφιάτη (Elaphe quatuorlineata)
[Ε] Πολλοί είναι οι άνθρωποι που επισκέπτονται την ύπαιθρο όπως περιπατητές, ορειβάτες, κυνηγοί, ερευνητές, κ.α. Τι μέτρα θα πρέπει να λαμβάνουν για μια ενδεχόμενη συνάντηση τους με κάποιο δηλητηριώδες φίδι; Τα άρβυλα στρατιωτικού τύπου ή τα γνωστά μποτάκια ασφαλείας των εργαζομένων είναι ικανά να συγκρατήσουν το δάγκωμα ενός φιδιού; Στατιστικά, ποια είναι τα μέρη του σώματος που γίνονται τα περισσότερα δαγκώματα φιδιών; Υπάρχει τρόπος να κρατηθούν τα φίδια μακριά από την σκηνή μας σε περίπτωση διανυκτέρευσης στην ύπαιθρο;
[Α.] Τα μέτρα που μπορεί να λάβει κανείς στην ύπαιθρο είναι λίγα και ουσιαστικά. Πάνω απ’ όλα η προσοχή μας στο που βαδίζουμε και που βάζουμε τα χέρια μας. Τα μποτάκια και γενικά τα σχετικά χοντρά παπούτσια μας προστατεύουν από πιθανά δαγκώματα σε περίπτωση που πατήσουμε κάποιο δηλητηριώδες φίδι. Φυσικά όσο πιο ψηλά είναι τα υποδήματά μας τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια προσφέρουν. Στατιστικά τα περισσότερα δήγματα φιδιών γίνονται στα χέρια κι αυτό γιατί τα χέρια μας είναι σχεδόν πάντα γυμνά και χρησιμοποιούνται σε αγροτικές εργασίες μέσα σε χόρτα, κάτω από πέτρες κτλ. Μέχρι στιγμής και απ’ όσο γνωρίζω, δεν υπάρχει ασφαλής για εμάς τρόπος να απομακρύνονται φίδια από μία περιοχή. Όλες οι λύσεις που υπόσχονται κάτι τέτοιο βασίζονται σε χημικές ουσίες βλαβερές για την υγεία μας, πολύ πιο βλαβερές απ’ όσο ένα εντόπιο φίδι μπορεί να γίνει.
[Ε] Σε περίπτωση δαγκώματος ποιες είναι οι απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να γίνουν και κατά πόσο ο χρόνος είναι εναντίον μας; Υπάρχει εμβόλιο για το δηλητήριο που να καλύπτει όλους τους τύπους φιδιών;
[Α] Σε περίπτωση δαγκώματος από δηλητηριώδες φίδι και εφόσον έχει προκληθεί έγχυση δηλητηρίου από αυτό σε εμάς (κατά την πλειοψηφία των πιθανοτήτων το φίδι δεν διοχετεύει δηλητήριο κατά το δάγκωμα αλλά δαγκώνει προειδοποιητικά), δεν χρειάζεται να κάνουμε πολλά πράγματα. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται ψυχραιμία και όχι πανικός. Ο χρόνος είναι με το μέρος μας ώστε να μεταφερθούμε με ασφάλεια σε ένα νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες, οπουδήποτε κι αν βρισκόμαστε. Έχουμε αρκετές ώρες μπροστά μας για να το κάνουμε αυτό καθώς οι Οχιές τις χώρας μας έχουν σχετικά ασθενές δηλητήριο σε σχέση με δηλητηριώδη φίδια τροπικών χωρών. Έτσι λοιπόν, δεν σκίζουμε το δέρμα, δεν ρουφάμε το δηλητήριο, δεν σφίγγουμε το δαγκωμένο μέλος μας και γενικώς δεν κάνουμε καμία ενέργεια, πέρα από την μεταφορά του ασθενούς σε ένα νοσοκομείο, όπου θα του υποβληθεί σχετική ιατρική αγωγή. Όλες οι παραπάνω τεχνικές είναι ξεπερασμένες και θέτουν την υγεία μας σε κίνδυνο! Αναλυτικότερα και για περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο Συμπτώματα και Πρώτες Βοήθειες στο herpetofauna.gr.
Οχιά (Vipera ammodytes).
Δεν υπάρχει κανένα εμβόλιο που θα μπορούσε να μας προστατεύει από δήγματα φιδιών. Υπάρχει αντιοφικός ορός που μπορεί να χορηγηθεί σε κρίσιμες περιπτώσεις και μόνο υπό την κρίση των γιατρών, καθώς ο ορός αυτός μπορεί να αποβεί πιο επικίνδυνος και από το ίδιο το δηλητήριο! Σήμερα σε γενικές γραμμές δεν χρησιμοποιείται αντιοφικός ορός και αντίδοτα για δήγματα από εντόπια φίδια, αλλά ακολουθείται αγωγή με χορήγηση αδρεναλίνης και αντιβιοτικού ορού και τα συμπτώματα υποχωρούν μετά την κατάλληλη αγωγή. Στην χώρα μας, σύμφωνα με κρατικές στατιστικές, πολλές είναι οι περιπτώσεις δηγμάτων δηλητηριωδών φιδιών ετησίως και είναι όλες τους πλήρως ιάσιμες. Το μοναδικό περιστατικό θανάτου από Οχιά την τελευταία δεκαετία έλαβε χώρα πρόσφατα, όταν η άτυχη γυναίκα που δαγκώθηκε δεν επισκέφτηκε ποτέ το νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες, παρά έμεινε σπίτι. Απεβίωσε μετά από μερικά 24ωρα, από δευτερογενής παθήσεις.
[Ε] Βλέπουμε σε ταινίες τύπου Ιντιάνα Τζόουνς τον ήρωα της υπόθεσης να μπαίνει σε κρύπτες που ανακάλυψε και ήταν θαμμένες από χρόνια, να εξερευνά σκοτεινά τούνελ και αίθουσες, να κατεβαίνει σε πηγάδια, ή να βρίσκεται στα βάθη δαιδαλωδών σπηλαίων. Σε όλους αυτούς τους χώρους βρίσκεται αρκετές φορές αντιμέτωπος με πληθυσμούς δηλητηριωδών φιδιών τα οποία θα πρέπει να βρει τρόπο να περάσει ώστε να φτάσει στον στόχο του. Κατά πόσο μπορεί να ισχύει ένα τέτοιο σενάριο; Μπορεί να συναντήσει κανείς φίδια σε τέτοιους χώρους; Που συνήθως τα συναντάμε;
[Α] Φυσικά και θα μπορούσε να συναντήσει κανείς φίδια σε υπόγειους χώρους, εφόσον υπάρχει είσοδος και έξοδος για αυτά, όπως ακριβώς θα τα συναντούσε και στην ύπαιθρο και όπως ακριβώς και στην ύπαιθρο τα φίδια αυτά θα συμπεριφερθούν ανάλογα. Οι μαζικές όμως συγκεντρώσεις φιδιών γίνονται μόνο από μερικά είδη και μπορεί να συμβεί κατά την διάρκεια της χειμερίας νάρκης ή κατά την περίοδο ζευγαρώματος, όπως μπορεί να συμβεί με τα νερόφιδα (Natrix natrix), σε πολύ μικρότερους αριθμούς όμως και όχι υπό τις συνθήκες που πηγάζουν από την φαντασία κάθε σκηνοθέτη του Χόλυγουντ. Για παράδειγμα, μπορεί στην ίδια σχισμή ή τρύπα να περνούν την νάρκη τους αρκετά φίδια του ίδιου είδους μαζί ή μπορεί κατά την περίοδο ζευγαρώματος του Νερόφιδου πολλά από αυτά να έχουν πέσει και εγκλωβιστεί σε ένα φρεάτιο και να παραμείνουν εκεί έως ότου πεθάνουν, εάν κάποιος δεν τα απεγκλωβίσει. Το σενάριο όμως των εκατοντάδων δηλητηριωδών φιδιών σε αίθουσες και κρύπτες είναι απλά φανταστικό. Τα φίδια συνήθως τα συναντάμε στην ύπαιθρο, όπου έχουν και την δυνατότητα να απορροφήσουν και την απαραίτητη γι’ αυτά θερμότητα από τον ήλιο.
Από αυτό το σημείο και κάτω ήταν η ουσία της συνέντευξης για το coinsmania αλλά θα την αφήσω να την διαβάσετε γιατί η μύθοι πάντα εντυπωσιάσουν !
[Ε] Πολλοί κυνηγοί θησαυρών πιστεύουν ότι τα φίδια έχουν με τον χρυσό μία σχέση παράξενη. Θεωρούν ότι σε σημεία που βρίσκονται πολλά φίδια μαζεμένα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βρίσκεται από κάτω θαμμένος ένας θησαυρός. Και αυτό γιατί πιστεύουν ότι ο χρυσός έλκει τα φίδια ή ότι τα φίδια κατά κάποιο τρόπο είναι φύλακες του χρυσού. Ποια είναι η γνώμη σου για όλα αυτά;
[Α] Καμία σχέση δεν έχουν τα φίδια με τον χρυσό ή οποιοδήποτε άλλο μέταλλο. Φυσικά και πρόκειται για έναν ακόμα μύθο. Θα ήταν εύκολο να εκμεταλλευτούμε μία τέτοια ιδιότητα για να εντοπίζαμε θησαυρούς στους οποίους θα μας οδηγούσε το φίδι. Όλοι οι ερπετολόγοι θα ήταν πλούσιοι.
[Ε] Σύμφωνα με παραδόσεις της Κύπρου, υπάρχει ένα φίδι που ονομάζεται «κουφή» και έχει στο λαιμό του μια πέτρα που γιατρεύει όλες τις ασθένειες, αλλά και μετατρέπει το χώμα σε χρυσάφι και τις πέτρες σε πολύτιμους λίθους. Αν κανείς καταφέρει να του κόψει το κεφάλι ή το πλησιάσει και το χτυπήσει στο λαιμό, η πέτρα πετάγεται έξω και μπορεί να την πάρει. Αν όμως το φίδι τον καταλάβει, καταπίνει την πέτρα και αυτή διαλύεται στο στομάχι του. Στη Θράκη, στις Σαράντα Εκκλησιές, λένε ότι υπάρχει ένας θησαυρός που τον φυλάει ένα στοιχειό που είναι μισό φίδι και μισός άνθρωπος. Το στοιχειό αυτό ονομάζεται «τόπακας». Συλλέγεις παρόμοιες παραδόσεις, και αν ναι, μπορείς να μας πεις μερικές; Το φίδι «κουφή» υπάρχει στην πραγματικότητα;
[Α] Η «Κουφή» της Κύπρου είναι η Κυπριακή Οχιά (Macrovipera lebetina). Είναι μεγάλη και δυνατή Οχιά και όντως είναι κουφή, όπως και όλα τα υπόλοιπα φίδια άλλωστε. Φυσικά και δεν υπάρχει τέτοια πέτρα στον λαιμό του φιδιού, αλλά δυστυχώς και πουθενά αλλού στον κόσμο. Πολλές οι παραδόσεις του κάθε τόπου και παντού υπάρχει και μία ιστορία με κάποιο φίδι που συνήθως προστατεύει κάποιον θησαυρό. Έχω ακούσει παρόμοιες ιστορίες για δικέφαλα φίδια, φίδια με κέρατα και φίδια τεραστίων διαστάσεων που φυλούν αρχαία, θησαυρούς, τάφους κτλ. Επίσης πολύ γνωστό παράδειγμα είναι η παράδοση του Αγιόφιδου στην Κεφαλονιά, όπου κάποιοι ντόπιοι τον 15αύγουστο μεταφέρουν φίδια του είδους σε μία εκκλησία και τα διαθέτουν στο να τα αγγίζουν οι επισκέπτες για να ευλογηθούν. Η παράδοση μιλάει για θαύμα κατά το οποίο τα φίδια εμφανίζονται μόνα τους κατά την περίοδο αυτή στην εκκλησία και μετά εξαφανίζονται. Επίσης λέει πως τα φίδια αυτά δεν υπάρχουν πουθενά αλλού και ενώ είναι δηλητηριώδη είναι θαύμα που δεν δαγκώνουν. Τα φίδια αυτά είναι του είδους Telescopus fallax, βρίσκονται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και τα Βαλκάνια, έχουν πολύ ασθενές δηλητήριο και δεν δαγκώνουν σχεδόν ποτέ όταν χειριστούν. Το φίδι έχει μπει για τα καλά στους λαϊκούς θρύλους και στις παραδόσεις μας.
[Ε] Γίνεται συζήτηση στους κύκλους των θησαυροθήρων για ένα νησάκι κάπου στο Αιγαίο με διαστάσεις 120Χ60 μέτρα, που λέγεται ότι το χρησιμοποιούσε κάποιος έλληνας πειρατής που έφερε το προσωνύμιο «Γάντζος» ή «Σούσουρας» για να κρύβει τους θησαυρούς του. Λένε ότι το νησάκι αυτό βρίσκεται σε απόσταση περίπου 4 ωρών από την Χαλκιδική και λόγο του σχήματος που έχει, μόνο του ή συνολικά με μερικές ακόμη βραχονησίδες που βρίσκονται τριγύρω του, το αναφέρουν με το όνομα «Μπότα», ή εναλλακτικά «Φιδονήσι» λόγο των πολλών φιδιών που ζουν επάνω του. Αναζητούν το νησί αυτό λόγο των θησαυρών που υποτίθεται ότι βρίσκονται εκεί κρυμμένοι, αλλά θεωρούν απαγορευτική την παραμονή ενός ανθρώπου επάνω του λόγο του μεγάλου πληθυσμού δηλητηριωδών φιδιών. Εναλλακτικά, κατά μια άλλη εκδοχή, τα δηλητηριώδη φίδια τα έφερε ο πειρατής από την Νότιο Αμερική για την προστασία των θησαυρών του. Τέλος, σύμφωνα με μια άλλη άποψη, το νησάκι δεν είναι απόλυτα αποκομμένο, αλλά ενώνεται ελαφρώς με ξηρά, πιθανόν με κάποιο άλλο νησί. Βάση αυτών των στοιχείων, ποια είναι η εκτίμηση σου; Σε ένα τόσο μικρό νησάκι, αυτά τα εκατοντάδες φίδια που υποτίθεται ότι υπάρχουν εκεί, πως επιβιώνουν και μάλιστα τόσο καλά ώστε να πολλαπλασιάζονται με τους ίδιους ρυθμούς;
[Α] Όλο αυτό ακούγεται σαν ένας μύθος από τους πολλούς που κυκλοφορούν, ή τουλάχιστον υπερβολή. Υπάρχουν νησίδες με διπλάσιο μέγεθος από αυτήν που περιγράφεις που φιλοξενούν πληθυσμούς σαυρών και ίσως να ήταν δυνατόν να φιλοξενούν και κάποιο είδος φιδιού που τρέφεται με σαύρες, όπως είναι το Αγιόφιδο για παράδειγμα, σε μικρό όμως πληθυσμό. Σε 4 ώρες με ένα σκάφος από την Χαλκιδική μπορείς να φτάσεις Λήμνο, Άγιο Ευστράτιο και Σποράδες. Επειδή κατάγομαι από Λήμνο ξέρω πως σε Λήμνο και Αγ. Ευστράτιο δεν υπάρχει τέτοιο νησάκι. Επίσης από Σποράδες απ' όσο ξέρω και βλέπω σε χάρτες δεν υπάρχει τέτοιο νησί. Το μοναδικό νησάκι που θα μπορούσε να είναι κοντά στις περιγραφές είναι το Φιδονήσι απέναντι από την Νέα Ηρακλίτσα κοντά στην Καβάλα, πολύ πιο κοντά απ' όπου θα έφτανε κάποιος σε 4 ώρες. Επίσης το νησί αυτό έχει μήκος 500 μέτρα και πλάτος 300. Πηγαίνει κόσμος συχνά εκεί για μπάνιο με σκάφη. Έχει βλάστηση και θα μπορούσε να φιλοξενεί κάποιο ή κάποια είδη ερπετών αλλά και άλλων μικρών ζώων, δεν είναι απίθανο. Απίθανο όμως είναι να επιβιώσουν ερπετά από την Ν. Αμερική στην χώρα μας λόγo κλίματος, όπως και να κατακλυστεί μία τόσο μικρή νησίδα από φίδια της χώρας μας, δηλητηριώδη ή μη, λόγο έλλειψης τροφής.
Υπάρχει μία νησίδα στην Βραζιλία (βλέπε Ν. Αμερική), η Ilha de Queimada Grande όπου έχει πραγματικά κατακλυστεί από την Χρυσή Βόθρωψ (Bothrops insularis). Πρόκειται για δενδρόβιο δηλητηριώδες φίδι που τρέφεται με πτηνά και το νησί αυτό είναι άφθονο από πουλιά. Είναι ακατοίκητο και τα φίδια δεν έχουν φυσικούς εχθρούς. Το αποτέλεσμα είναι σε μερικές περιοχές να συναντάς έως και 1 φίδι ανά τετραγωνικό μέτρο! Απαγορεύεται σε όλους εκτός από επιστήμονες να επισκεφτούν το νησί αυτό. Το παράδοξο τώρα είναι ότι αυτό το νησί μοιάζει με μπότα και υπάρχει κι εκεί ο μύθος για κρυμμένο θησαυρό από πειρατή. Σύμπτωση ή ελληνοποίηση της ιστορίας;
Στην χώρα μας δεν υπάρχει είδος Οχιάς που να μπορούσε να πετύχει το ίδιο σε ένα νησάκι σαν κι αυτό που περιγράφουν οι θησαυροθήρες. Ίσως να μπορούσε η Οχιά της Μήλου σε ένα πολύ μεγαλύτερο νησί, με νερά και βλάστηση, ικανό να προσελκύει χιλιάδες μικρά πουλιά.
[Ε] Πες μας μερικές από τις προσωπικές σου εμπειρίες. Κάτι που σε εντυπωσίασε ή σε έκανε να φοβηθείς.
[Α] Δεν υπάρχει κάποια εμπειρία μου σχετικά με ερπετά που να μου προκάλεσε φόβο. Τα γνωρίζω πολύ καλά και ξέρω πως δεν έχω τίποτε να φοβηθώ από αυτά. Ίσως το μόνο περιστατικό που να μου έχει μείνει είναι όταν συνάντησα κοντά σε χωριό του Ν. Σερρών μία αρσενική Οχιά με ακραίο μέγεθος που άγγιζε το ένα μέτρο. Ήταν η μεγαλύτερη Οχιά που έχω δει μέχρι στιγμής και με δυσκόλεψε αρκετά στο να την φωτογραφίσω.
[Ε] Αφού σε ευχαριστήσω για την τιμή που μας έκανες να παραχωρήσεις συνέντευξη σου, ποιό είναι το μήνυμα που θα έστελνες στα μέλη μας;
[Α] Ομολογώ πως δεν γνώριζα για την παρουσία της ιστοσελίδας αυτής και μου έκανε εντύπωση όταν επιτέλους την επισκέφτηκα. Έχει πολύ ενδιαφέρον και καθώς περιηγείσαι σ’ αυτήν ξυπνά μέσα σου το μοναδικό συναίσθημα που νιώθεις όταν πιστεύεις ότι βρίσκεσαι στα χνάρια ενός θησαυρού. Αυτό που θα ήθελα να πω από μεριάς μου είναι ότι ενώ αποδεδειγμένα υπάρχουν πολλοί χαμένοι θησαυροί στην χώρα μας, η σύγχυση των μύθων με την πραγματικότητα μπορεί εύκολα να αποπροσανατολίσει τον ερευνητή και να τον κάνει να χαθεί μέσα στις ιστορίες, προσπερνώντας όποια ρεαλιστικά στοιχεία θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν. Θα συμβούλευα τα μέλη να μην φοβούνται αλλά να σέβονται τα ερπετά και γενικώς τα ζώα της χώρας μας και να μην πιστεύουν σε ακραίες και παράλογες ιστορίες. Να εμπιστεύονται περισσότερο την τεχνολογία, την επιστήμη και την λογική για καλύτερα αποτελέσματα στις αναζητήσεις τους. Ευχαριστώ πολύ το coinsmania για το ενδιαφέρον του και για την συνέντευξη αυτή.
Με εκτίμηση
Ηλίας Στραχίνης
Υ.Γ Και σε μια συζήτηση που είχα με την φίλη μου την Ελένη και μου είπε το παρακάτω σε στυλ ερώτησης και μη, της παραθέτω ακριβώς την ερώτηση που έκανε ένας άλλος φίλος στον Κ Ηλία.
(Υπάρχουν ναι ή όχι ανεγκέφαλοι ερπετομανείς, οι οποίοι ρίχνουν κάποιες δεκάδες ή περισσότερες οχιές η άλλα φίδια σε περιοχές που επιλέγουν για ισορροπία του οικοσυστήματος λένε, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει κόσμος? Αν ναι τους γνωρίζεις? )
Και η Απάντηση.
Θα ξεκινήσω με το ποιοι δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν οικολόγοι που εκτρέφουν φίδια και τα απελευθερώνουν δεξιά αριστερά όπως ακούγεται κάθε χρόνο σε όλα τα χωριά και πόλεις της Ελλάδας. Αυτός ο μύθος ακούγεται παντού, ακόμα και σε γειτονικές χώρες, όπου επίσης επικρατεί άγνοια. Το να αφήσεις ζώα μαζικά σε μία περιοχή είναι ΑΝΤΙ-οικολογικό γιατί κάτι τέτοιο διαταράσσει την ισορροπία του οικοσυστήματος, πόσο μάλλον όταν εισάγονται ξένα είδη σε μία περιοχή. Επίσης δεν υπάρχει καμία οικολογική οργάνωση στην Ελλάδα που να ασχολείται με την ερπετοπανίδα. Με την ερπετοπανίδα ασχολείται κυρίως η Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία στην οποία είμαι ενεργό μέλος και σας διαβεβαιώ ότι δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα συλλογής και εκτροφής φιδιών, όχι μόνο από την ΕΛΕΡΠΕ αλλά από κανέναν οργανισμό, σύλλογο ή σωματείο στην Ελλάδα.
Ακόμα όμως κι αν υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν οικολογικό (οι απελευθερώσεις φιδιών), είναι ΑΝΤΙ-οικολογικό και παράνομο να συλλέγεις φίδια και άγρια ζώα γενικώς από την φύση για λόγους εκτροφής ή για οτιδήποτε άλλο γιατί και πάλι θα προκαλούνταν ανισορροπία. Επίσης αν αιχμαλώτιζε κάποιος ένα άγριο φίδι με σκοπό την εκτροφή θα έχει πολύ χειρότερα αποτελέσματα σε αριθμό γόνων απ'ότι θα ίσχυε στην φύση, αλλά θα είχε και μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας των άγριων φιδιών λόγω του στρες και της άρνησης τροφής που θα είχαν από την αιχμαλωσία. Οπότε το οικολογικό είναι να μην επέμβεις στους πληθυσμούς των ζώων αλλά να προστατέψεις τον οικότοπό τους από την υποβάθμιση.
Από την άλλη, υπάρχουν παράνομοι συλλέκτες άγριων φιδιών, οι οποίοι σε βάθος χρόνου (και αν τα αιχμάλωτα ζώα επιβιώσουν), ενδέχεται να πετύχουν αναπαραγωγές. Στην περίπτωση αυτή είτε πωλούν τους γόνους (το πιθανότερο) στην παράνομη αγορά, είτε τους απελευθερώνουν στο σημείο όπου έγινε η αιχμαλώτιση. Κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν αυξάνει τον αριθμό των φιδιών της περιοχής αλλά τον μειώνει κιόλας για τους λόγους που ανέφερα παραπάνω. Ενδέχεται λοιπόν κάποιος να τους δει την ώρα της απελευθέρωσης και αμέσως να κυκλοφορήσει ο μύθος με τους οικολόγους που γεμίζουν με φίδια την φύση…
Για να γεμίσει ο τόπος Οχιές σε σημείο που να κινδυνεύει ο κόσμος όπως είπες, θα πρέπει σε μία μικρή περιοχή να απελευθερωθούν χιλιάδες, γιατί οι δεκάδες είναι πολύ λίγες και θα χαθούν εν ριπή οφθαλμού. Σε διαβεβαιώ ότι γνωρίζω περιοχές διαχείμασης Οχιάς (με δεκάδες μόνιμες θηλυκές), που βρίσκονται ακριβώς έξω από χωριά και οι κάτοικοι δεν γνωρίζουν τίποτα, ούτε έχουν παράπονα για υπερβολικό αριθμό φιδιών. Οπότε οι ενδεχόμενοι παράνομοι συλλέκτες που θα απελευθερώσουν μερικά ζώα, δεν μπορούν να προκαλέσουν τέτοιες καταστάσεις με τίποτα, αντίθετα μάλιστα, μειώνουν τον πληθυσμό από την στιγμή που αιχμαλωτίζουν.
Τέλος υπάρχει το ενδεχόμενο ένα κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων να απελευθερώσει ένα φίδι το οποίο νοσηλεύτηκε στο κέντρο μέχρι να αναρρώσει και να μπορέσει και πάλι να επιστρέψει στην φύση, στο σημείο πάντα όπου βρέθηκε. Ακόμα, η ΕΛΕΡΠΕ συλλαμβάνει τις απειλούμενες Οχιές της Μήλου για τοποθέτηση μικροτσιπ (για την καταπολέμιση των παράνομων αιχμαλωτίσεων και του λαθρεμπορίου) και στην συνέχεια τις απελευθερώνει στο σημείο που βρέθηκαν. Αυτά επίσης αν τα δει κάποιος που δεν γνωρίζει θα μπορούσε να τα εξηγήσει με τον πολυσύχναστο πλέον μύθο των οικολόγων που αφήνουν φίδια.
